"محمد رضا خطيبي” در سال 1337 در روستاي “هفت تنان” در شهرستان"لاريجان" به دنيا آمد. او اولين فرزند خانواده " خطيبي " بود. پدرش علاوه بر نانوايي کشاورزي هم مي کرد.
محمد رضا کودکي آرام و مطيع بود و از آنجا که در نزديکي محل زندگي آنها کودک ديگري نبود اوقات خود را بيشتر با پدر و مادر مي گذراند. در هفت سالگي دوره ابتدايي را در مدرسه "بايجان" واقع در روستاي محل سکونت آغاز کرد. از همان ابتدا علاقه وي به درس و مدرسه آشکار شو و با وجود آنکه پدر و مادرش بي سواد بودند، در انجام تکاليف و وظايف درسي موفق بود.
اعضاي خانواده اش مي گويند : «محمد رضا مي دانست که وضع اقتصادي خوبي نداريم به همين دليل بيشتر اوقات غذايي که براي ناهار در کيف او قرار مي داديم نمي خورد و به خانه بر مي گرداند.» وضعيت نامطلوب مالي خانواده محمد رضا را مجبور کرد تحصيلات خود را در پنجم ابتدايي رها کند و به کار جوشکاري مشغول به کار شود. با اشتغال وي وضع مالي خانواده پر جمعيت خطيبي با چهار پسر و يک دختر بهبود نسبي يافت.
محمد رضا در کنار جوشکاري در اوقاب فراغت به پدرش در کاشت گندم و جو کمک مي کرد. پس از مدت کوتاهي به تهران رفت و در کارخانه اي به جوشکاري مشغول شد. در تهران تحت تأثير شرايط اجتماعي روز قرار نگرفت و همچنان به انجام وظايف ديني مقيد ماند. در مساجد حضور مي يافت و با افراد متدين معاشرت مي کرد. در رفتار با ديگران ملايم و خوش رفتار بود و کتابهاي مذهبي مطالعه مي کرد.
با شروع نهضت اسلامي مردم ايران به صف مبارزه پيوست و پس از پيروزي انقلاب اسلامي به عضويت بسيج و انجمن اسلامي در آمد.
با آغاز جنگ تحميلي عراق عليه ايران در يکي از مراکز اعزام نيرو در تهران ثبت نام کرد و به دليل کثرت نيروهاي اعزامي موفق به حضور در جبهه نشد. در همان سال از تهران به آمل بازگشت و در روستاي بايجان با احداث کارگاه جوشکاري مشغول کار شد. همرزمان در بسيج و اتحاديه انجمنهاي اسلامي لاريجان و شوراي اسلامي روستاي بل قلم فعاليت داشت و مسئول شورا بود. بعد از مدتي به سمت فرماندهي پايگاه مقاومت بسيج منصوب شد.
زماني که به سن سربازي رسيد به دليل کهولت پدر کفالت گرفت و به خدمت سربازي نرفت. در اوايل سال 1360 در سرکوب ضد انقلاب در واقعه آمل شرکت فعال داشت. همان سال با يکي از بستگان خود ازدواج کرد. و با وجود علاقه زياد به زندگي و همسر، آني از فعاليت در نهادهاي انقلابي و اسلامي دست بر نداشت . محمد رضا خطيبي در اوايل سال 1361 عازم جبهه شد. يکي از همرزمان وي مي نويسد : در تاريخ 3 ارديبهشت 1361 با محمدرضا خطيبي آشنا شدم. ما در دسته اي از گروهان 1 گردان علي ابن ابي طالب (ع) تيپ 25 کربلا در کنار يکديگر بوديم و به تدريج صميميت بسياري بين ما به وجود آمد. در عمليات رمضان تحت فرماندهي آقاي اسلامي، محمد رضا در مرحله دوم و سوم عمليات رمضان شجاعت بسيار از خود نشان داد. خصوصيات ارزنده وي سبب مي شد تا حضور وي براي فرمانده قوت قلب باشد. پس از عمليات رمضان، محمد رضا خطيبي در گرداني به فرماندهي شهيد زائري در عمليات محرم شرکت کرد. اين عمليات در 6 شهريور 1361 در منطقه عمومي دهلران منطقه اي به نام دره مور موري و رودخانه اي به نام دويرج وجود داشت. اين مناطق محل تجمع نيروهاي مردمي و بسيجي بود همه نيروها در قالب گردانهاي پياده تيپ 25 کربلا دسته بندي شده بودند.
خطيبي مدت دو ماه در منطقه عمومي دويرج شبانه روز فعاليت مي کرد. حضور فعال در مراحل مختلف نبرد جلب توجه فرماندهان به وي شد. به طوري که به فرماندهي دسته منصوب شد. پس از عمليات محرم تيپ 25 کربلا به لشکر 25 کربلا ارتقاء يافت. خطيبي در گردان حضرت مسلم (ع) به فرماندهي گروهان منصوب شد. پس از عمليات محرم همواره سمت فرماندهي داشت اما به خانواده اش مي گفت در جبهه غذا مي پزد و ظرف مي شويد.
علاوه برشجاعت و ابتکار که از خصوصيات بارز خطيبي بود سعه صدر، تحمل و بردباري و ايمان قوي او سبب شده بود دوستان و همرزمانش به وي اعتماد خاصي داشته باشند. عبادت و نماز شب او در سخت ترين شرايط جنگ ترک نمي شد بر خواندن زيارت عاشورا اصرار داشت و پس از هر نماز صبح دعاي عهد به جاي مي آورد. در مراسم ماه محرم براي افراد گردان مداحي مي کرد. خطيبي در عمليات والفجر مقدماتي، والفجر 1، والفجر 4 و و الفجر 6 حضور داشت از سمت فرماندهي گروهان به مقام جانشين فرمانده گردان مسلم بن عقيل (ع) ارتقا يافت. او در جبهه معروف به خطيب بود و در طول حضورش در جبهه چند بار جراحت سطحي داشت ولي جبهه را ترک نکرد. مدت سه سال مدام و بي وقفه در جبهه حضور داشت.
ازوقوع گناهاني چون غيبت به سختي جلوگيري مي کرد و مي گفت : «در شأن يک انسان مجاهد نيست که در خط مقدم و در محضر خدا غيبت کند. »
خطيبي قبل از شهادت به مادرش گفته بود خبر شهادت مرا يک روحاني و دو سرباز براي تو خواهند آورد که همين طور هم شد.
او تمام حسابهاي مالي خود را در وصيت نامه اش ذکر کرد و از برادرش قربانعلي خواست تا به آنها رسيدگي کند.
محمد رضا پس از نوشتن وصيت نامه، براي آخرين بار عازم جبهه شد اما قبل از رفتن به دليل اختلافات از همسرش جدا شد.
در سال 1364 به سمت فرماندهي گردان امام محمد باقر (ع) منصوب شد. قبل از شروع عمليات قدس مسئوليت داشت تا سنگرهايي روي آب در منطقه عملياتي هورالهويزه ايجاد کند. ساخت اين سنگر ها ضرورت زيادي داشت و حتي پس از پايان عمليات جان بسياري از رزمندگان نجات مي يافت. در قرارگاه خاتم الانبياء (ص) مرکز فرماندهي جنگ به سوله خطيبي معروف شد. براي ايجاد اين سنگرها خطيبي تمام توان و ابتکار خود را به کاربرد و سه روز نخوابيد. اما سرانجام در ساعت 30/8 روز يکشنبه 2 تير ماه 1364 هنگامي که براي شناسايي سنگرهاي کمين دشمن تا نزديکي خط دفاعي دشمن رفته بود بر اثر اصابت گلوله تيربار گرينف دشمن به شهادت رسيد. قايق وي و همراهانش به زير آب رفت و پيکر او مدت دو روز زير آب بود تا توسط نيروهاي خودي بيرون آورده شد. خطيبي چگونگي شهادتش را دو روز قبل از آن به عباس محمدي يکي از دوستانش گفته بود.
جنازه محمد رضا خطيبي بنا به خواست خودش در روستاي هفت تنان در کنار ديگر شهدا به خاک سپرده شد. ده روز پس از شهادت محمد رضا برادرش ابراهيم در تاريخ 14 تير 1364 در منطقه عملياتي مريوان به شهادت رسيد و او نيز در کنار آرامگاه برادر آرميد.
منبع:"فرهنگ جاودانه هاي تاريخ ،زندگي نامه فرماندهان شهيد مازندران"نوشته ي يعقوب توکلي ،نشر شاهد،تهران-1386

وصيت نامه
... اي پروردگار هر کس که تو را شناخت هر چه غير از تو به کنار مي زند و فقط به تو نگاه مي کند. اي خداي يکتا وقتي تو را شناختم آن چنان دلم در طپش بود که نتوانستم طاقت بياورم و در همان دم تو را صدا مي کردم و بي سر و پا عاشق تو شدم.
پروردگارا من! مي دانم و ايمان دارم که محمد فرستاده تو است و قرآن کريم هم از تو است و براي احقاق حق و قرآنت و دينت اين راه را انتخاب کردم هر چند که به من سخت بگذرد. خداي من! اگر خون من ذره اي براي زنده شدن دينت اثر دارد، پس اي خمپاره ها و اي گلوله ها مرا در خود بگيريد که من حاضرم در روز دهها بار زنده شوم و در راه دينت کشته شوم که اين براي من سعادت است. با اقرار به معاد و روز قيامت و عالم برزخ و صراط و سوال به اعمال بشري و با اعتقاد و اقرار به وحي و قرآن کتاب مقدس آسماني نازل شده بر پيامبر گرامي و با درود سلام به صاحب الامر و الزمان خاتم آل محمد (ص) و نايب بر حقش رهبر کبير انقلاب و با درود بر ارواح پاک و مقدس و مطهر شهداي راه حق فضيلت و شهداي پاک باخته ايران سرزمين مقدس اسلامي.
پيام من به شما پدر عزيزم هميشه امام را دعا کن. پدرم! اگر چه نتوانستم در اين سنين پيري کمکي براي شما باشم امدوارم مرا دعا کنيد. در قيامت من از شما راضي هستم و به حقيقت از روي شما شرمنده و خجل هستم. اميد آن دارم که با شهادت خود شما را نزد خداوند و ائمه سر بلند ببينم. بعد از مرگ برايم گريه نکنيد و توکل بر خدا کنيد و صبر داشته باشيد. فرزندم را خوب تربيت کنيد و او را در مکتب خانه بفرستيد، چون وارث خون من ياسر مي باشد. و امام را تنها نگذاريد. مادر جان! هر چند که شب ها بي خواب کشيدي و مرا بزرگ کردي! رنجها براي من کشيدي؛ مي دانم که برايت تحمل مرگ فرزند بزرگت سخت است اما افتخار کن که فرزندت در راه خدا به شهادت رسيده است. اميد دارم که در بين مردم روحيه خوبي داشته باشي. فرزندم ياسر را به دست شما مي سپارم شما را به خدا مي سپارم. او را به خوبي تربيت کنيد که در راه خدا قدم بردارد. تنها وصيت من به شما اين است که امام را دعا کنيد. در مرگ من سياه نپوشيد، اشک نريزيد، اميدوارم که در بهشت همديگر را ديدار کنيم. خواهر عزيرم! حجابت را رعايت کن؛ در راه خدا کار کن، زينب وار زندگي کن و پيام مرا به گوش مردم برسان و بگو که برادرم آگاهانه به شهادت رسيده است . خواهر جان! اگر بدي از من ديديد مرا عفو کنيد. ياسر را خوب تربيت کنيد به او بگوييد پدرت در راه خدا کشته شده است. در راهت ثابت قدم باش.
برادرانم اميدوارم سلاح افتاده مرا بعد از من به دست بگيريد. در خط امام حرکت کنيد. مبادا انقلاب را فراموش کنيد.
برادرانم! امرز اسلام غريب مانده بايد کمک کرد و جان فدا کرد. به رهبري خميني عزيز قيام کنيد و بيت المقدس را آزاد کنيد. هميشه از ولايت فقيه اطاعت کنيد. برادراني را که به جبهه نرفته اند را به جبهه بفرستيد که جبهه دانشگاه است. خانواده هاي شهدا را محترم بشماريد. آنها را دلداري دهيد. هميشه هوشيار باشيد تا منافقين در ميان شما نفوذ نکنند. قرآن بخوانيد، خدا را هميشه به ياد داشته باشيد؛ با احکام اسلام آشنا شويد, سپاه و بسيج محترم بشماريد، از برادران سپاه که در گوشه و کنار کشور در مبارزه با دشمنان شهيد شدند قدرداني کنيد. به برادران و خواهران حزب اللّه توصيه مي کنم به مردم محروم منطقه لاريجان کمک کنند تا از اين همه محروميت نجات بيابند. با همکاري برادران جهادگر منطقه لاريجان را از همه چيز خود کفاء کنند.
به انجمنهاي اسلامي توصيه مي کنم که بيشتر فعاليت کنند. تنها کسي که مي تواند در روستا ها فرهنگ اسلامي را رواج دهد. انجمن اسلامي است. انجمن اسلامي نهادي است خود جوش در ميان مردم اگر چه اين برادران هنوز تجربه کاري ندارند، اما مقصر نيستند. اين حقير به انجمن اسلامي خيلي احترام مي گذاشتم و به انجمن اسلامي عشق مي ورزيد.
برادر عزيزم قربانعلي عزيز و پاسدارم ! اميدوارم پيام را به گوش امت حزب اللّه برسانيد. همانطور که براي جامعه الگو هستي در خط اصيل اسلام حرکت کني. فرهنگ اسلامي و ضد استعماري را در روستا و ميان مردم نشر بدهي و مردم را کمک کني. پدر و مادر راتسلي بده تا از شهادت من ناراحت نباشيد. سلاح مرا و به جنگ کافران بشتاب، حميد و ابراهيم را راهنمايي کن تا درسشان را بخوانند و به پدر و مادر نيکي کنند.
پيام و وصيت من به همسرم اين است که بعد از شهادت من ترس و اندوه را به خود راه مده و گريه نکن تا از گريه نکن تا از گريه تو دشمنان شاد نشوند. فرزندمان را به خوبي تربيت کن و در مکتب اسلام پرورش بده. اميدوارم مرا ببخشي و دعا کني تا جزو شهداي اسلام قرار بگيرم . به فرزندم ياسر يگانه وارث خون من، فرزندم! در مقابل سختيها خوب استقامت کن و مانند کوه استوار باش همان گونه که مولا (ع) به فرزندش محمد حنفيه سفارش کرد تو هم سعي کن به اهداف جامة عمل بپوشاني. پس از شهادت من ناراحت نباش، ناراحتي نکن، قرآن بيامور، در راه خدا از همه چيز بگذر، براي آمرزش روح من قرآن بخوان، مرا حلال کن که اسلام به خون من نياز داشت. از تو مي خواهم که پرچم دار دين اسلام باشي.» محمد رضا خطيبي

خاطرات
مادرشهيد: :
زماني که محمد رضا به دنيا آمد در کوه بوديم و در روستاي "ابل قلم "خانه داشتيم. در آغاز زندگي وضع اقتصادي بدي داشتيم ولي بعد از تولد محمد رضا کم کم وضع ما خوب شد.

سردار صحرائي :
هنگامي که برادر خطيبي براي آخرين بار از ما جدا مي شد من و ديگر دوستان را بغل کرد و بد از مدتي گريه از ما طلب و تقاضاي عفو کرد. هنگام رفتن از او خواستم که اين بار نرود ولي قبول نکرد و رفت و همه مي گفتند که شهيد خواهد شد. او رفت و بعد از دوساعت خبر رسيد خطيبي در کمين دشمن قرار گرفته و با تير مستقيم تيربار گرينف به شهادت رسيده است. آن روز تا زماني که جنازه اش را بيايد آرام و قرار نداشتيم. براي برادر قرباني ـ فرمانده لشکر ـ بي سيم زديم که خطيب شهيد شده است. ايشان آمدند. بچه ها هنگامي که جنازه شهيد خطيبي را آوردند همه گريه مي کردند. هر کدام براي مظلوميت وي گريستيم، شهيد بصير هم خيلي برايش گريه کرد.

آثار منتشر شده درباره ي شهيد
خطيبي عاشق خسته سلامت
شهادت نوش ميباد بکامت
عجب ترسيم کردي رسم ايثار
به خون سرخ در خط امامت
تو از عشق خدا بي تاب بودي
نه روز آرام وني شب خواب بودي
دويدي تا سه سال سنگر به سنگر
تو مست از باده مي ناب بودي
بخواندي گوش ابراهيم اسرا
بگفتي گر که مي جويي دلدار
بخوان در دفتر عشق تا بداني
که خونين جامه ات باشد خريدار
رضا با خون خود حرف وفا زد
به دنبالش برادر را صدا زد
به دنيا پرچم عشق و شهادت
به وقت جان نثاري در مني زد
اسماعيل منصوري لاريجاني