زندگي در روستا براي حسن جاذبه ديگري داشت . در روستا هم درس مي خواند و هم در کارهاي کشاورزي به پدرش کمک مي کرد .وقتي خانواده او به روستا آمدند ،برادرش «محمد» کلاس پنجم دبستان بود و «حسن» کلاس سوم ،خواهرش« رقيه »هم هنوز به مدرسه نمي رفت .
وقتي کلاس چهارم را تمام کرد ،برادرش که کلاس ششم دبستان رابه پايان رسانده بود ،براي ادامه تحصيل به شهر «سمنان» رفت و قرار شد او هم وقتي که دوره ابتدايي اش را تمام کرد ،پيش برادرش برود و درسش را بخواند . يکي دو سال بعد وقتي که «حسن» کارنامه ششم ابتدايي را گرفت ،به پدر و مادرش گفت :
مادر گفت :يعني چه !تو که درست خوبه !نمره هايت هم که عاليه !پس چرا
نمي خواهي درس بخواني ؟
او گفت: مي خواهم پيش شما بمانم .
محمد کاظم گفت :مگه قرار نبود بري پيش برادرت محمد ؟اون الان کلاس هشتمه !براي خودش توي شهر اتاق گرفته و داره درس مي خونه !برو درستو
بخون پسر !
حسن گفت :من فکرهام را کرده ام !درس خوندن به درد نمي خوره !
پدر گفت :اگر به خاطر دور شدن از ما نمي خواي درس بخوني ،دوباره
بر مي گرديم شهر !
حسن گفت :نه !من دوست دارم کشاورزي کنم .
مادر گفت :به دست هاي بابات نگاه کن !کار کشاورزي خيلي سخته پسر جان !
اگر بري درس را بخواني انشاالله براي خودت آقا مي شي !قلم به دستت
مي گيري !
حسن گفت :به همين خاطره که من هم دوست ندارم درس بخوانم !
محمد کاظم پرسيد :يعني به خاطر اينکه پشت ميز ننشيني ! عجب !عجب !
محمد کاظم اين را گفت و سرش را تکان داد ،بعد اضافه کرد :تو ديگه بچه نيستي پسر جان !خدا را شکر ده ،يازده سال سن داري و براي خودت مردي شده اي !بيشتر فکر کن و بعد تصميم بگير !
حسن گفت: فکر کرده ام پدر !درس خواندن براي من فايده اي نداره !من کارهاي کشاورزي را بيشتر دوست دارم !
ومادر گفت :بهترنيست با برادرت محمد مشورت کني ؟!
حسن گفت: چشم مادر !چشم !
در اولين فرصتي که پيش آمد ،حسن با برادر بزرگترش ،محمد هم صحبت کرد .محمد گفت : درس خواندن واجبه !
حسن گفت :تا چه درسي باشه !
محمدگفت: درس ،درسه !هر چي باشه خوبه !
حسن گفت: فکر نمي کنم هر چيزي خوب باشه !
محمدگفت: تو که تا حالا به دبيرستان نيومدي تا ببيني که درس خوبه يا بده !
حسن گفت: شايد هم رفتن به دبيرستان خوب باشه ،ولي من دلم مي خواد کشاورزي کنم !دشت و باغ و مزرعه را بيشتر دوست دارم !
محمد گفت: فکر نمي کني بعدا پشيمان بشي !
وديگر نتوانست بگويد که تو هنوز بچه اي و نمي داني که چکار بايد بکني !چرا که مي ديد ،حرفها و حرکات حسن ،خيلي بزرگتر از سن و سال اوست .راستش محمد اين بار هم مثل خيلي از اوقات قبل احساس کرد ،چيزهاي تازه اي از رفتار و گفتار برادرش ياد گرفته است !به همين دليل ديگر نتوانست چيزي جز اين بگويد که : هر طور خودت مي دوني !
حسن ،دوازده – سيزده ساله بود که مدرسه را رها کرد و در کنار پدرش به کارهاي کشاورزي پرداخت . در آن سالها منزل محمد کاظم شوکت پور محل اسکان روحانيون بود .همه ساله در ماه مبارک رمضان و محرم و نيز ده روز از ماه صفر روحانيون مختلف به آنجا مي آمدند .روضه مي خواندند ،مساله مي گفتند و نشست و بر خواستشان هم در آنجا بود .همه اهل محل از وجود اين روحانيون بهره مي گرفتند و حسن ،که در آن سالها نوجوان بود و بيش از بقيه تحت تاثير اين جريانات مذهبي قرار گرفته بود ،کم کم به مطالعه روي آورد و هر چه بيشتر مي خواند ،آگاهي و کنجکاوي اش بيشتر مي شد .
اين گونه مطالعات ،نشست و بر خواست ها و کنجکاوي ها همچنان ادامه داشت تا اين که حسن پابه سن جواني گذاشت .در سالهاي جواني فعاليتهاي مذهبي و سياسي او کم کم شکل گرفت .در طي اين سالها حسن در کنار کارهاي کشاورزي و کمک به پدر و مادرش به ديگران هم کمک مي کرد .

- سلام مش حيدر !
مش حيدر که پيرمردي فقير و تنها بود ،سرش را از روي زانويش با لا گرفت و به حسن نگاه کرد و گفت :عليک السلام پسرم !
- حالت چطوره مش حيدر !پات بهتر شد !
- کاش فقط پام بود .دو سه روزه که سينه ام مي سوزه !بعضي وقتها اصلا نمي تونم نفس بکشم ! نمي دونم چکار بايد بکنم !
حسن کنار پيرمرد نشست .دست هاي او را در دست گرفت و نوازش کرد و گفت :پدر جان مرا ببخش !من اينجا نبودم !
- گفتم لابد با من قهر کرده اي !
- خدا نکنه !رفته بودم مشهد .با حاج آقاي عنبري !
پيرمرد گفت :خوشا به حالتون !رفتيد پا بوس امام رضا (ع)زيارت قبول !
حسن گفت :خدا قبول کنه !
پيرمرد پرسيد :حاج آقا عنبري حالش چطوره ؟
- سلام مي رسونه !
حسن اين را گفت و سوغاتي هايي را که از مشهد براي پيرمرد آورده بود ،به او تحويل داد :قابل شما را نداره مش حيدر !تبرکه !
- دست شما درد نکنه پسرم !خدا شما را از آقايي کم نکنه !هميشه به زحمت مي افتي !والله من که راضي نيستم خودت را اذيت کني !
- چه اذيتي مش حيدر !خدا شاهده از اين که بعضي وقتها ديرتر به سراغ شما ميام خجالت مي کشم !
- دشمنت خجالت بکشه پسر جان !
مش حيدر اين را گفت وبه سوغاتي هايي که حسن برايش آورده بود نگاه کرد. نخودو کشمش ،نقل سفيد ،نبات ،يک بسته زعفران و مهر و تسبيح !
- مثل هميشه خجالتم داده اي حسن جان !
- تورا به خدا اين حرف را نزن !
مش حيدر تسبيح را بر داشت .روي چشمهايش گذاشت ،آن را بوسيد ،صلوات فرستاد و گفت :بوي امام رضا را مي ده !روح آدم مي خواد پرواز کنه !خدا عزتت بده پسر جان !اگر توي هر دياري يکي مثل تو باشه ،دنيا گلستان
مي شه !
حسن گفت چوب کاري مي کني مش حيدر .
مش حيدر در حالي که تسبيح مي چرخاند ،پرسيد :خوب ديگه چه خبر ؟
حسن گفت :ديگه اين که اومدم با شما خدا حافظي کنم !
تسبيح در دست مش حيدر از حرکت ايستاد :خدا حافظي ؟!کجا مي خواي بري مگه ؟
حسن جا به جاشد و گفت :سربازي !
مش حيدر انگار از هم وا رفت .انگار باورش نمي شد که ممکن است تا مدتها حسن را که از هر کسي بيشتر دوستش مي داشت ،نبيند !به همين دليل گفت :واقعا ؟حسن گفت :بله !مش حيدر دو باره پرسيد :کي مي ري ؟
- دو سه روز ديگه بيشتر وقت ندارم !
مش حيدر آهي کشيد و گفت :واقعا براي من خيلي سخته !من توي زندگيم کس و کاري ندارم !تنها کس و کار من تويي !
و قطره اشکي را که از گوشه چشمش روي گونه اش دويده بود ،با انگشتش پاک کرد .حسن گفت :اين حرف را نزن پدر جان !کس و کار همه ما خداونده !
پيرمرد گفت :البته !البته !
بعد اضافه کرد :خب ،به سلامتي انشا الله !گفتي کي مي خواي بري ؟
- دو سه روز ديگه !...البته پيش از رفتن دو باره ميام پيش شما و خدا حافظي مي کنم .خب ،فعلا با اجازه تون !
حسن اين را گفت از جا بلند شد و راه افتاد .

- امشب قراره برم سمنان !کارايي دارم که بايد انجام بدم !فردا تا عصر
برمي گردم !کاري ،چيزي ندارين ؟چيزي لازم ندارين ازسمنان براتون بيارم ؟
- نه پسرم !هر چه لازم داشتم تو قبلا براي من آوردي !خدا خيرت بده !
- ديگه حرفش را نزنين تو رو خدا .واقعا خجالت مي کشم !دو باره قطره اشکي از گوشه چشم پيرمرد جوشيد و روي گونه اش لغزيد ،اما سعي کرد ديگر چيزي نگويد !يعني نتوانست حرفي بزند .
حسن ،در حالي که از در بيرون مي رفت ،گفت :خدا حافظ !مش حيدر به سختي گفت :خدا نگهدار !و بغضش ترکيد !
دوران خدمت سر بازي باعث پختگي بيشتر حسن شد . به گونه اي که حسن وقتي از سربازي بر گشت رفتار و گفتارش بسيار تغيير کرده بود . دوستي و رفت و آمد هاي مداوم او با حاج آقا عنبري روحاني آگاه محل يکي از مهمترين دلايل اين فعاليت بود .
دوران سربازي حسن که پايان يافت ،فعاليتهاي سياسي – مذهبي او به صورتي جدي و مخفيانه شروع شد .او به کمک خانواده و دوستانش يک وانت خريد وبا آن ضمن بار کشي به اين اطراف مي رفت و فعاليتهاي سياسي
مي کرد !
در طي اين سالها او همراه با حاج آقا عنبري و تعداد ديگري از روحانيون و جوانان مسلمان و مجاهد منطقه ،نوارهاي سخنراني و اعلاميه هاي امام خميني را از تهران ،قم ،مشهد و ...تهيه و در منطقه تکثير و پخش مي کردند .
به علت اين فعاليتها، مدارس ،دانشگاه ،کارخانه ها ؛مساجد و بازارهاي منطقه در آن سالها حال و هواي ديگري داشت !مدارس و مساجد پر از نيروهاي مومن و پرشور شده بود ،نيروهاي جوان و سر شار از انرژي که حاضر بودند تمام زندگي خود را در راه پيروزي اسلام و انقلاب بدهند و همين فداکاري باعث شده بود که نيروهاي ساواک به آن طرف هجوم بياورند !
يک روز نزديک غروب وقتي که حسن با وانت به در خانه رسيد ،قبل از همه برادرش محمد به استقبال او رفت و پس از سلام عليک و احوال پرسي ،صحبت را به فعاليت هاي سياسي وي کشاند و سر انجام گفت :داداش جان حواست هست داري چکار مي کني ؟حسن گفت :مگه چکار دارم مي کنم ؟
- من که مي دانم داداش !
- منظورت چيه ؟
- منظورم همين اطلاعيه ها و نوارهاييه که داريد توي منطقه پخش مي کنيد !
-کدوم نوارها ؟کدوم اطلاعيه ها ؟
- از من هم مخفي مي کني ؟
حسن لبخندي زد و رو به برادرش ،محمد گفت :خب که چي ؟
- ژاندارم ها خيلي وقته دنبال شمان !دارن وجب به وجب منطقه را مي گردن و همه جا را بو مي کشن !ديروز دو باره رفته بودن سراغ چند نفر از اهالي و از اونها باز جويي کرده بودن... اسم تو را هم پرسيده بودن !...خلاصه اين که بايد مواظب باشي .
- خيالت راحت باشه مواظبم !
- به هر حال من خيلي نگرانم !
- گر نگهدار من آن است که من مي دانم
شيشه را در بغل سنگ نگه مي دارد
- با اين همه خيلي بايد مواظب باشيد !اگر خداي ناکرده يکي از جمع شما را دستگير کنن،آن قدر اذيتش مي کنن که بقيه را هم لو بده و اين جوري ممکنه هنه زحمات شما به باد بره !
حسن گفت :ان تنصرالله ينصرکم و يثبت اقدامکم !
- برشکاکش لعنت !با وجود اين ،به قول معروف :با توکل زانوي اشتر ببند !
حسن دوباره تبسمي کرد و گفت :چشم !..ضمنا از دقت ،مراقبت و احساس مسئوليتت واقعا ممنونم داداش جان !اميد وارم مثل هميشه بتونم از راهنمايي هايت استفاده بکنم !
- شرمنده ام نکن حسن جان !خودت ما شا الله معلم صد تا مثل مني !اين حرفهايي را هم که من گفتم يک جور زيره به کرمان بردن بود ،ولي خب چه کنم که دلم طاقت نياورد که ساکت بمانم !
- کار خوبي کردي !جدا ممنونم !راستي امروز نرسيدم برم به با با کمک کنم نفهميدم تونست کارهاشو انجام بده يا نه !دست تنها ش گذاشتم !گرفتار يک بار ميوه بودم !هنوز هم يک مقداريش توي وانت مونده !نتونستم بفروشمش !
- از بابا خيالت راحت باشه !بعد از سالي ،ماهي با لا خره امروز تونستم برم باغ کمکش کنم !
- چه کرديد ؟
- کمي زمين را زيرورو کرديم !به درختها رسيديم !شاخه ها را هرس کرديم !
- اووه !کلي کار کردين !...خب نمي خواي بريم تو ؟
- چرا بهتر بريم داخل !شب شد !
- يا علي !
حسن اين را گفت و هر دو برادر ،شانه به شانه وارد حياط قديمي و گلي پدر بزرگ شدند !
پدر در حال وضو گرفتن بود !حسن و محمد هر دو با شوق به طرف پدرشان رفتند :
- سلام پدر !
پدر رو به پسرانش بر گشت و در حالي که از مهر آن دو مي تپيد ،گفت :عليکم السلام !خسته نباشيد !
- سلامت باشي پدر !شما خسته نباشي !
و حسن بلافاصله پرسيد :حال مادر چطوره ؟
محمد کاظم گفت ؟الحمد الله !خوب خوبه !
- صبح تا حا لا خبري نبوده !
- نه فقط يک نفر ...
حسن فوري پرسيد :يک نفر چي ؟
پدر گفت :فقط يک نفر از طرف حاج آقا عنبري آمده بود ،سراغ شما را
مي گرفت !
مي گفت :با حسن کار دارم !گفتم :چه کار داري ؟گفت :با خودش کار دارم .گفتم :خودش نيست ،رفته براي ميوه فروشي !گفت :با چي ؟گفتم :با وانت گفت:کجا ؟گفتم :هر جا که شد !من نمي دونم !گفت :يعني شما از مسير حرکت پسرتون خبر ندارين ؟گفتم :نه !گفت :بيشتر مواظبش باشين !که يک دفعه من به او آقا مشکوک شدم و راستش ديگه سعي کردم با اون حرفي نزنم !اون هم خيلي زود از من خدا حافظي کرد و رفت !
حسن گفت :سفارشي ،چيزي نکرد ؟
- نه !فقط گفت حاج آقا عنبري با حسن آقا کار داره !و بعدش هم رفت !
- همين ؟
- آره !فقط همين !
محمد گفت :اينا مشکوکن حسن جان !يارو حتما اومده بود سر و گوشي آب بده !
- شايد هم دوست بوده !
-گمان نمي کنم !نبايد خوش بين بود !
حسن گفت :آره !بيشتر بايد احتيا ط کرد !و هر سه از پله با لا رفتند .محمد کاظم جلوتر از فرزندانش حسن و محمد با اندک فاصله اي پشت سرش .
حسن وقتي ديد ماندنش در روستا و آن منطقه کم کم دارد برايش مساله ساز مي شود ،وقتي ديد براي فعاليتهاي مذهبي و سياسي جدي تر نياز به مطالعه و سواد و تجربه بيشتري دارد ،با مشورت دوستانش مخصوصا حاج آقا عنبري ،راهي شهر تهران شد .
حسن در تهران ،هم با وانتش کار مي کرد هم به صورت شبانه در دبيرستان مشغول تحصيل شده بود . کار و تحصيل و کنجکاوي روز به روز بر وسعت آگاهي و نيز به همان نسبت بر تعداد دوستان و همدلانش مي افزود !
در اين سالها حسن دنيا را و سيع تر و زندگي را هدف دار تر مي ديد وبا تمام وجود سعي مي کرد در جهت رضاي دوست قدم بر دارد .
تهيه ،تکثير و پخش اعلاميه ها و نوار هاي امام خميني در مساجد ،دانشگاه ها مخصوصا مدارس و همچنين کمک به مردم فقير و مستمند از مهمترين فعاليتهاي حسن شوکت پور در اين سالها بود .
هر گاه چشم حسن به کسي مي افتاد که نياز مند کمک بود ،بدون کمترين ترديدي فوري به ياريش مي شتافت .باري مانده بر زمين اگر داشت ،آن را با وانت به مقصد مي رساند .کاري نا تمام اگر داشت ،آن را بي هيچ چشمداشتي تمام مي کرد واز انجام چنين کارهايي هر گز خسته نمي شد .
در س و مطالعه اش را نيز فرا موش نمي کرد .و همچنين شهر و ديار و پدر و مادرش را . هر وقت کمترين فرصتي پيش مي آمد وانتش را پر از انواع اجناس و هدايا مي کرد و به سوي سمنان و سپس درجزين راه مي افتاد و در سر راه به هر کسي که مستحق بود ،چيزي مي بخشيد و مي گذشت !
و در ضمن در هر جايي که لازم بود اعلاميه ها ي امام خميني را هم که همواره با خود داشت بين مردم پخش مي کرد .
دريکي از همين سفرها بود که پدر و مادر و اطرافيان از او خواستند که به فکر ازدواج باشد !
حسن سرش را پايين انداخت و چيزي نگفت .
پدر ش محمد کاظم گفت :تو ديگه خيلي بزرگ شده اي !از وقت ازدواجت داره مي گذره !هر چيزي وقتي داره !وقتي سربازي نرفته بودي !گفتي اجازه بدين برم سربازي !وقتي از سربازي بر گشتي !گفتي بزاريد اول چند سالي کار کنم !وانت گرفتي و مشغول کار شدي ،بعد هم که راهي تهران شدي و حالا هم
مي گي دارم در س مي خوانم !
حسن سرش را با لا گرفت و گفت :خب دارم درس مي خوانم ديگه!
محمد گفت :وقتي داماد بشي هم مي توني به درس خواندنت ادامه بدي .مخصوصا که داري شبانه درس مي خوني و فکر مي کنم که مشکلي پيش نياد !
پدر گفت :ان شا الله که مشکلي پيش نمي آد !
مادر گفت: انشا الله !حسن گفت :خودتون که وضع مملکت رو مي بينين !شايد اينجا چيزي مشخص نباشه !اما تو شهر هاي بزرگ مخصوصا تهران همه چيز معلومه !
محمد کاظم پرسيد :چي معلومه ؟
حسن گفت :همين که داره همه چيز عوض مي شه !داره زير و رو مي شه !اگه آدم يک کم دقيق تر به دور و برش نگاه کنه مي بينه که ديگه سنگ رو سنگ بند نمي شه !صبح که از خونه مي ري بيرون اصلا اطمينان نداري که ظهر بتوني به خونه بر گردي!معلوم نيست تا يک ساعت ديگه زنده مي موني يا نه !
مادر گفت :الهي بميرم !حسن جان اگه وضع تهران اين قدر خرابه ،چرا
بر نمي گردي همين جا !چرا اون جا موندي ؟
حسن گفت :مجبورم تازه چه من اونجا بمونم چه اينجا ،به هر حال وضع همين که گفتم. خب توي يک همچين وضعي چه جوري مي شه به فکر ازدواج بود !
من مي گم اجازه بدين او ضاع يکطرفه بشه ،تکليف من هم روشن مي شه !
محمد گفت :يعني وايستيم تا معلوم بشه کي حاکمه ،کي محکوم ،تا بعد بتوني تصميم بگيري که بايد ازدواج بکني يا ازدواج نکني !
- خب چاره اي غير اين نيست !من که از فرداي خودم خبر ندارم چه طوري مي تونم يک خانواده ديگه را هم ناراحت و نگران کنم !نه پدر ،اجازه بدين وضع مملکت مشخص بشه ؛بعد !
پدر گفت :از ما گفتن !ما وظيفه خودمان را انجام داديم !بقيه اش با خودته !به هر حال تو ديگه بزرگتر از اين حرفهايي و به ما نيومده که بخواهيم تو را نصيحت کنيم !
حسن رو به پدرش گفت :شما را به خدا اين جوري حرف نزنين !من واقعا شرمنده مي شم پدر جان !
- دشمنت شرمنده بشه !
بعد از اين ديگر در باره ازدواج حسن حرفي نزد و کم کم صحبت به مسائل ديگر کشيده شد :يعني مي شه باور کرد که به قول تو همه چيز زيرورو بشه ؟
حسن گفت :من که خيلي وقته باور کرده ام !
محمد کاظم با تعجب گفت :يعني ميشه باور کرد که يک مملکتي پادشاه نداشته باشه !
- چرا نشه ؟
- براي اينکه کشور به نظم و انضباط احتياج داره !به قاعده و قانون احتياج داره !چه مي دونم ...و هزار جور مساله ديگه. همين طوري که نمي شه آخه پسر جان .
حسن گفت :بله تمام حرف آقا هم داد از بي قانوني ،ظلم ،فسادو تبعيضه !آقا مي فر مايد که ما که خودمونا مسلمان مي دانيم ،ما که از خدا و پيغمبر حرف مي زنيم ،پس چرا به اين چيز ها عمل نمي کنيم ؟چرا پادشاه مملکت به جاي اين که به مردم کشور خودش متکي باشه ،به آمريکايي ها و انگليسي ها و امثال اينها متکي يه ؟چرا به جاي اينکه گوش به فرمان قرآن باشه ،گوش به فرمان پيامبران و امامان معصوم باشه ،گوش به فرمان کارتره؟و چرا به جاي آنکه در آمد نفت کشور ما را صرف رفاه حال زندگي مردم بکنه ،آن را خرج جشن هاي دوهزارو پانصد ساله و مهماني هاي آن چناني مي کنه ؟چرا توي کشور دزدي مي شه ؟چرا توي کشور ظلم و فساد مي شه !چرا توي کشور يک عده دارن سيري مي ترکن و بقيه مردم گرسنه و بر هنه اند !چرا ما اين همه نفت و گاز و طلا ومس و دهها جور ذخائر زير زميني داريم ولي مردم ما اين قدر فقير و گرسنه اند ؟چرا بايد همه چيزمان را خارجي ها بدزدن و ببرن به ممالک خودشان ؟چرا هيچ کس نيست که جلوي اين غارتگران را بگيرد ؟چرا هيچ کس نيست که به فکر مردم محروم کشور خودش باشه ؟و خلاصه اين که چرا در اين مملکت قاعده و قانوني وجود ندارد ؟
محمد کاظم گفت :خب اينها را که مي گويي همه درست !ولي با دست خالي که نمي شه به جنگ با مملکت رفت ؟
- کدام مملکت ؟اگر منظور شما مردم مملکت هستند که مردم همين ما و شماييم که دل ما براي حرفهاي آقا مي تپه و محتاج عدالت و حکومت قرآنيم !و اگر منظور شما ارتش و نيروهاي ديگر وابسته به شاه و گردن کلفتها هستن که بايد بگم اين ظاهر قضيه است !واقعيت اينه که اينم ارتش از ارتشي ها تشکيل شده ارتشي ها هم کساني غير از فرزندان همين مردم نيستن .اين ها وقتي توي پادگانها هستن احساس مي کنن وابسته به نظام شاهنشاهي اند ،اما وقتي که به خانه هايشان بر مي گردند ،پيش زن و بچه هاشان ،پيش پدر و مادر مي بينن که هيچ فرقي با ديگران ندارن و حتي خواسته هاي آنها هم خواسته هاي مردمه !يعني آنها هم طالب حق و حقيقت ،طالب عدالت و حکومت عادلانه الهي هستن !پس واقعا اين ظاهر قضيه است که مردم رودر روي ارتش هستند !نمي گويم همه ارتش ،اما واقعا اکثريت ارتش و ژاندارمري و غيره با مردمند و جالب اينه که در بسياري جاها هم دارن - مخفيانه – به مردم و براي پيروزي انقلاب کمک مي کنن .
ما تا وقتي که اينجا باشيم نمي تونيم بفهميم که چه خبره ،اما اگر يک هفته در تهران باشيد مي بينيد که همه چيز داره زير و رو مي شه ! در يک همچين شرايطي که فرداي آدم مشخص نيست نمي شه به فکر ازدواج و تشکيل خانواده بود .الان وقت جهاد و مبارزه است !
محمد کاظم لبخندي زد و گفت :با لاخره حرف را رساندي به دعواي سر شب .فعلا وقت ازدواج نيست !عيبي نداره پسر جان !ما هم تسليم !فکر نمي کنم مادرت هم حرفي داشته باشه !هان ؟چي مي گي شهر بانو ؟تو هم تسليمي ؟
مادر لبخندي زد و گفت :تسليم !بله ،من هم تسليم !
وهمه خنديدند !
آن شب خانواده ي محمد کاظم شوکت پور تا اذان صبح گل گفتند و گل شنيدند .وقت اذان که رسيد ،حسن کتش را روي شانه هايش انداخت و مشتاقانه از جا بر خواست .محمد پرسيد :- کجا ؟حسن گفت ؟مي روم بيرون وقت اذانه !
از اتاق بيرون آمد !هوا کاملا تاريک ،اما پاک و زلال بود .حسن به داخل حياط رفت و وضو گرفت .از جا بر خواست و توي حياط چشم چر خاند .نردبان در گوشهاي به ديوار تکيه داده شده بود .حسن آستين هايش را پايين کشيد و کتش را پوشيد و آهسته از نردبان با لا رفت .وقتي به پشت بام رسيد نسيم خنکي مي وزيد و سروصورت او را نوازش مي کرد .حسن به دور و برش نگاه کرد .ده آرام در خواب سحر گاهي فرو رفته بود .به آسمان نگاه کرد .آسمان پاک ،زلال و سر شار از نور و ستاره بود .بيشتر و بيشتر در پهنه ي آسمان چشم چرخاند .آسمان را نهايتي نبود ،ستارگان تا بي کرانه ها صف در صف ،در حال تعظيم خداوند بودند .
يسبح لله ما في سموات و ما في الارض ....
نا گاه قلب حسن لرزيد ،شور و شيدايي خاصي در خود احساس کرد .چشم بر آسمان ،دستها را به موازات گوشها با لا برد و روي گونه هايش گذاشت و آن گاه در حالي که تمام وجودش از شور و شوق مي لرزيد ،با صدايي بر خاسته ار اعماق قلبش ،ستايش گرانه فرياد زد :الله اکبر !الله اکبر ...
و در طنين صداي ملکوتي اش روستا چشم از خواب شست و رو به سپيده ،رو به صبح ،رو به نور و روشنايي ،قامت بست :
الله اکبر !
والله نور السموات والارض

منبع:پرونده شهيد در سازمان بنياد شهيد وامور ايثارگران سمنان ومصاحبه با خانواده ودوستان شهيد




خاطرات
پدر شهيد:
ايشان خيلي خونسرد بود و کمتر عصباني مي شد . وقتي هم که عصباني
مي شد ،سعي مي کرد در زمان عصبانيت خود ،سکوت کند و اگر عصباني
مي شد زماني بود که دين در خطر بود .ايشان فقط با کساني رفت و آمد
مي کرد و دوست صميمي بود که با خدا بودند و نسبت به انجام فرائض ديني خود مقيد بودند .ايشان در تمام زمينه ها نمونه بودند .ولي پشت کار ايشان در خصوص کار جبهه و جنگ خيلي بارز بود .ديگر اين که خيلي صبور بود تا حدي که اگر کسي به او فحش مي داد او اعتنا نمي کرد و سکوت مي کرد ...
ايشان هر عملي را انجام مي داد جهت رضاي خدا و نزديکي به خدا بود .از دوستان ايشان شنيده بودم که روزي از ايشان خواسته بودند که امام جماعت شود ،قبول نکرده بود و گفته بود من هنوز ازدواج نکرده ام بهتر است کساني که متاهل هستند امام بشوند .
ايشان کمتر اوقات فراغتي داشتند چون در آن زمان جنگ بود و ايشان خود را وقف جبهه و جنگ کرده بود .

محمد شوکت پور برادر شهيد.
حسن آقا قبل از انقلاب دوران سربازي را در شهر مقدس مشهد سپري کردو به همين جهت نسبت به اهل بيت عصمت و به ويژه حضرت امام رضا توسل مي نمود و بعد از آن هم در هر سال دو الي سه بار به زيارت امام رضا (ع)مي رفت نسبت به امام حسين (ع)و خواندن زيارت عاشورا ي وي که به صورت حفظ آن را هميشه در مسافرتها و روزهاي جمعه زمزمه مي نمود ،خيلي علاقه داشت ...
حسن آقا هميشه در مستحبات پيش قدم بود .اکثر شبها به نماز شب خواندن مشغول بود .نماز شب خواندن ايشان را بيشتر بعد از انقلاب چه در منزل پدرم و چه در منزل خودمان در تهران متوجه مي شدم .البته در جبهه بيشتر برادران همرزم او در جريان هستند .ودر نمازهاي جماعت حتما شرکت
مي نمودند ...ايشان به دعا و ثنا زياد انس داشتند .مثلا زيارت عاشورا و دعاي کميل را از حفظ مي خواندند در اکثر مراسم دعاي کميل در مساجد شرکت مي نمودند و با قرآن کريم هم مانوس بودند ...
حسن آقا در مقابل مشکلات صبور و مقاوم بودند .فردي سليم النفس و با وقار بوده و به مسائل مالي چندان توجهي نداشته و قناعت پيشه و مناعت طبع داشتند .
در حفظ اسرار و امانتداري ايشان همين بس که حتي پدرم و برادرم و خودم نمي دانستيم که ايشان کجا هستند ؟چه مسئوليتي دارند و چه خدماتي را انجام مي دهند ؟
متواضع و با صفا بودند و با مردم با روي گشاده بر خورد مي کردند و اکثر افرادي که با ايشان انس و الفت داشتند او را دوست داشتند و به نيکي از ايشان ياد مي کردند .در حال حاضر هم هنوز بين دوستان و آشنايان ،
بر خورد ايشان و رفتار و کردارشان مورد بحث و ياد آوري است و همه از فقدانش متاثرند !
حسن آقا شهادت را آمال و آرزو ي خود مي دانست و هميشه از هر عمليات که بر مي گشت به خنده مي گفت نه !مثل اينکه خداوند مي گويد زود است و تو بايد در اين دنيا مکافات شوي و حساب پس دهي و نمي دانم چرا مورد پذيرش قرار نمي گيرم . زماني هم که در عمليات (فاو ) تير خورد و قطع نخاع گرديد ،مي گفت :فعلا پاهايم رفته اند مرخصي و بايد استراحت کنند تا قضا و قدر الهي بر اين قرار گيرد که من هم به مرخصي و ماموريت دنبال پاهايم بروم ...
شهيد خود به صورت بسيجي وارد سپاه پاسداران شده بود و به لباس بسيجي و سپاهي عشق مي ورزيد و در حقيقت بعد از انقلاب فعاليت وي اندکي به صورت بسيجي در دفتر عمران امام (ره)در سنندج و کردستان و سپس در جبهه هاي جنوب با لشگر امام حسين (ع)دست بيعت داد و تا زمان مجروحيت و جانباز شدن هرگز محورهاي غرب و جنوب کشور را ترک نکرد و بعد از مجروح شدن نيز در پادگان بلال همکاري بي شائبه اي با برادران همرزمش داشت و بسيار اتفاق مي افتاد که با وضع جسماني نا مساعدش به ماموريت هاي برون استاني مي رفت و از نزديک در امور محوله نظارت مستقيم داشت .
رضايت پدر و مادر براي ايشان خيلي مهم بود و هميشه در اين مورد به من سفارش مي کردند .حسن آقا با همسر و فرزندش رفتار مناسبي داشت لکن اکثر او قات را در ماموريت بود .
چون من از او از لحاظ سني دو سال بزرگتر بودم توصيه هاي وي نسبت به بنده بيشتر در عمل بود نه به صورت شفاهي و در اعمال و رفتارش هميشه از همه سبقت مي گرفتند .
از ايشان خاطرهاي فراوان دارم .مثلا در يکي از روزهاي سرد زمستان که زمين پوشيده از برف بود ،نزديک اذان مغرب بنده و ايشان با ماشين به سمت منزل مي رفتيم .پيرمرد کهنسالي را ديديم که در کنار خياباني سفره اي را پهن کرده و چند قوطي کبريت را به معرض فروش گذاشته و از سرما مي لرزد .حسن آقا کنار پيرمرد ترمز کرد و گفت :
- پدر اين کبريت ها همه چند؟
پيرمرد گفت :30 تومان .
حسن آقا گفت :اگر من همه را از شما بخرم به خانه ات مي روي ؟پيرمرد گفت :بله مي روم کاري ندارم !
حسن آقا گفت :
- پس اين صد تومان را بگير و بلند شو برو پيش زنو بچه ات و در اين برف و سرما اين جا نمان !
پيرمرد کبريت ها را به حسن آقا داد و پول را گرفت و او را دعا کرد و رفت .من هم به حسن آقا گفتم ؟
- اين همه کبريت را براي چه مي خواهي ؟
حسن آقا لبخندي زد و گفت :اينها را بين دوستان خودمان تقسيم مي کنيم !پير مرد گناه دارد ،سر ما مي خورد ...
حسن آقا شهامت ،دليري و از خود گذشته گي داشت و هميشه به فکر مردم بود .به فکر کمک به افراد ضعيف .
ايشان فردي بسيار خونسرد و مهربان بودند و در زمان کودکي با دانش آموزان و همکلاسي هاي خود با مهرباني رفتار مي کردند ...
حدود چند سال قبل از پيروزي انقلاب در رفتار وي تحولاتي به وجود آمد واين تحولات روز به روز زيادتر شد تا وقتي که ايشان در جبهه مجروح و معلول شد و پس از مجروح شدن هم براي جبهه و انقلاب تلاش مي کرد . پس از ارتحال امام رفتار وي خيلي بيشتر تغيير کرد و يک رفتار روحاني در وي به وجود آمد و بعد از مدتي به ملکوت اعلي پيوست !با پدر و مادر بسيار مهربان بود مرتب از تهران به روستا آمده و در کارهاي کشاورزي به آنها کمک مي کرد و هر گونه مشکلات در زندگي پدر و مادر وجود داشت ،ايشان آن را بر طرف مي نمود .
خاطرات من از ايشان زياد است ولي بيشترين خاطرات اين بود که وي با وجود معلول بودن باز هم به جبهه مي رفت و وقتي هم که ايشان (در جزين )مي آمد دست از فعاليت خود نمي کشيد.

خورشيد همتيان ,همسر شهيد :
وضع مالي ما معمولي و بسيار ساده و بي آلايش بود .اوايل زندگي در منزل پدر ايشان بوديم که بعد از دو سال که ايشان مسئول تدارکات در قرار گاه حمزه سيد الشهدا دراروميه شدند ،مدتي در خانه هاي سازماني سپاه آنجا بوديم و مدتي هم در ستاد مرکزدر خانه هاي سازماني سپاه در تهران سکونت داشتيم و تا زمان شهادت ايشان منزل شخصي نداشتيم .
از زماني که زندگي مشترک را آغاز کرديم در همه موارد حتي زماني که ايشان مجروح شده بودند .هيچ گونه تغيير رفتار در شخصيت ايشان که جنبه منفي داشته باشد و يا عصباني شوند ، در ايشان مشاهده نکردم و هميشه در هر صحبتي که با من داشتند ،حرف هاي ايشان قوت قلبي برايم بود .ايشان در خانه خيلي خوب بود .
هميشه به ما توصيه مي کرد که در زندگي صبر داشته باشيم .با برد باري بر مشکلات فايق آييم .زندگي حضرت فاطمه زهرا (سلام الله عليها )را الگو و
سر مشق قرار دهيم .به امور ديني و مذهبي بسيار اهميت دهيم و در تربيت فرزندان دقت بيشتري نماييم !
ايشان علاقه زيادي به دخترمان فاطمه داشتند و در مورد تربيت اين دختر بسيار سفارش مي کردند و با وجود اين که در زمان شهادت ايشان فاطمه سه سال بيشتر نداشت .در مورد حجاب ايشان جدي بودند و هميشه از من
مي خواستند که از همان دوران کودکي در مورد تربيت و آموختن امور ديني و مذهبي نسبت به فاطمه کوتاهي نکنم ...
وقتي از جبهه بر مي گشت هميشه در مورد دفاع از ارزشهاي اسلامي صحبت مي کرد و خاطرات خود را از مناطق جنگي برايمان تعريف مي کرد ...
ايشان هميشه سعي داشتند که در حد امکان نماز را به جماعت بخوانند .کارها و اوقات خود را طوري طرح ريزي و زمان بندي مي کردند که به نماز جماعت برسند و اکثرا در نمازهاي جماعت شرکت مي کردند و به ديگران نيز توصيه داشتند که در نماز جمعه و جماعت شرکت کنند . هميشه فرموده حضرت امام خميني (ره)را که مي فرمودند: دشمنان از نماز جماعت مي ترسند !به ما ياد آوري مي کردند ...
به حق وحقوق مردم بسيار اهميت مي دادند .هميشه مي گفتند که خداوند فرموده است اداي حقوق مردم مهمتر و سخت تر از اداي حقوق الله است .سعي ايشان در جهت رضايت خاطر مردم بود و در اين راه از انجام هيچ کاري دريغ نمي کردند !
آرزوي اساسي و ديرينه ايشان که هميشه در نماز ها و راز و نياز ها از خداوند مي خواستند اين بود که خدا ايشان را در زمره شهدا قرار دهد ؛چرا که معتقد بودند که شهادت پرواز است به سوي جاودانگي و دري است به سوي خوشبختي و رضاي خداوند نيز در اين است که در راه او به جهاد رفته و شهيد شوند .
ايشان هيچ موقع ،چه در جبهه جنگ و چه در پشت جبهه ،آرام و قرار نداشتند .اصلا احساس خستگي نمي کردند و يکي از دوستان ايشان در خاطره اي که از ايشان تعريف مي کرد مي فرمودند که در يکي از شبهاي عمليات وقتي که عمليات تمام شده بود و ما مي خواستيم استراحت کنيم ،شهيد شوکت پور بدون اينکه استراحت کند مجروحان را به پشت جبهه منتقل مي کرد . وقتي به ايشان مي گفتيم شما احتياج به استراحت داريد ،مي گفتند اصلا حرفي از استراحت نزنيد براي اينکه ما به خاطر انجام دستورات الله به ميدان جنگ
آمده ايم و بايد از هر لحظه استفاده کنيم تا بتوانيم از مرز و بوم سرزمين خودمان به نحو احسن پاسداري کنيم !تا بتوانيم دين خود را به انقلاب و مردم ادا کنيم ...
يک بار خواب ديدم برادرم «شهيد حسين همتيان »آمده بود به منزلمان در اروميه .وقتي در را برايش باز کردم سراغ شهيد حسن را گرفت .من به برادرم گفتم که حسن رفته است قرار گاه ،تشريف داشته باشيد تا بر گردد .ايشان مدتي منتظر ماندند و بعد گفتند که وقتي آقاي شوکت پور آمدند به ايشان بگوييد که حسين آمده بود دنبالتان و شما نبوديد .باشيد من دو باره مي آيم به دنبالتان ،براي اينکه ما بايد به عمليات بزرگي برويم و حضور ايشان در اين عمليات بزرگ ،ضروري است بعد رفتند ...
اين خواب درست مر بوط به زماني بود که ايشان درجبهه مجروح شده بودند .

اکبر پرورش :
ايشان را از روز اول که ديدم تا موقع شهادت ،هيچ گونه فرقي دربرخوردهايش نکرد .و به نظر من از بارزترين خصوصيات آن شهيد اخلاق خيلي خوب ايشان بود ،طوري که ايشان هر چه در رده هاي با لاتر انجام وظيفه مي کرد ،افتاده تر و سر به زير تر مي شد .
ايشان به دوستي ها و همنشيني ها با گردان پياده و ياري رساندن به آنها علاقه وافر داشت و هميشه هر رزمنده اي ، چه مسئول و چه غير مسئول که به شهادت مي رسيد متاثر مي شد و هميشه دعا مي کرد تا او هم مانند آنان شهيد شود .

حسين نصر اصفهاني:
ايشان نسبت به ائمه اطهار و اهل بيت(عليهم السلام ارادت خاصي داشت و نکته عجيب اين که در طول جنگ اگر بچه ها فراموش مي کردند که امروز مثلا چند شنبه است يا چندم برج يا ماه است و فقط سر گرم جنگ بودند ،ولي شهيد شوکت پور تمام اعياد و تولد و شهادت چهارده معصوم (عليهم السلام) را از بر مي دانست ...
يک روز پس از عمليات طريق القدس يکي از برادران رزمنده در اثر يک انفجار شهيد شد .انفجار طوري بود که به غير از سر و مقداري از استخوان گردن از آن شهيد چيزي نماند وحتي استخوان هاي کتف و آرنج و قوزک پا و بقيه اعضاي بدن آن شهيد هم ناپديد شد.شهيد شوکت پور با صبر و حوصله تمام آن اطراف را گشتند و مقداري گوشت و استخوان ديگر که از آن شهيد در
بيا بان پخش شده بود ،جمع آوري کردند و همراه سر شهيد داخل يک پاکت پلاستيکي گذاشتند و آن را فرستادند .سپس در حالي که خيلي متاثر شده بودند فرمودند :اين طور شهادت خوب است که فقط سر آدم بماند براي تشييع کنندگان جنازه آدم !
ايشان در آن حالت فقط افسوس براي خودش مي خورد نه براي شهيد و نظرش اين بود که آن شهيد به بهشت مي رود و انبياء (عليهم السلام )به استقبال او مي آيند و براي خودش بسيار افسرده مي شد و مي گفت: براي خودم نا راحت هستم و نمي دانم که آيا من هم لياقت شهادت دارم يا نه ؟

محمد هادي عزيزي:
يکي از خاطرات من از ايشان اين است که دو روز قبل از قطع نخاع شدن ايشان با هم در منطقه عملياتي فاو بوديم رو به روي همديگر ايستاده بوديم و داشتيم راجع به کارها صحبت مي کرديم که نا گهان گلوله خمپاره اي نزديک ما به زمين خورد ومن فوري نشستم اما ديدم که ايشان همچنان سر جاي خود ايستاده و به من نگاه مي کند .
من خجالت کشيدم و از جايم بلند شدم .ايشان فوري گفت :ناراحت نباش !کار صحيح را شما کردي !

همرزم شهيد:
ايشان هر وقت به تهران مي آمد ،معمولا در منزل ما بيتوته مي کرد .صداي زيبا و رساي ايشان در هنگام نماز صبحگاهي همه را مجذوب کرده بود .بعد از شهادت ايشان همسايه ها مي پرسيدند :آن آقايي که در دل شب در خانه شما ، آن قدر خوب و سوزناک نماز مي خواندند چه کسي بود ؟آري بعد از شهادت او بود که همه فهميدند او که بود ؟ايشان به نماز اول وقت توجه عميقي داشت و در هر شرايطي بود نماز را اول وقت مي خواند ...
شهيد حسن شوکت پور نسبت به رعايت مسائل مالي آن چنان حساس بود که هزينه رفت و آمد خود را از اهواز تا تهران از خودش تامين مي کرد و مطلقا ازبيت المال استفاده نمي کرد .

اکبر تر کان :
يک شب پس از عمليات بدر وضع بسيار خطر ناک بود .بسياري از برادران شهيد شده بودند .شهيد شوکت پور از راه رسيد .فوري بچه ها را جمع کرد و با يک دنيا ايمان و صفا با آنها صحبت کرد و بعد هم همراه آنها دعاي توسل خواندو چنان به ائمه اطهار (عليهم السلام )توسل مي نمود .چنان زاري
مي کرد که هيچ موقع آن ر ا فراموش نمي کنم .بعداز اين دعا بود که روحيه همه خوب شد !

عباس يزداني:
ايشان در در گيري هاي کردستان – قبل از شروع جنگ – وقتي اسير ضد انقلاب مي شوند توانسته بود با ديدگاه هاي منطقي خود آنها را متقاعد کند و سپس آزاد شود ...
ايشان متواضع و فرو تن بودند و چهره اي خندان داشتند .ايشان خيلي با حيا بودند و حتي هنگام عوض کردن پيراهن خود هم مراعات ديگران رامي کردند .
خيلي هم وقت شناس بودند .يک بار قرار گذاشته بوديم که با هم در فلان ساعت حرکت کنيم .ايشان به خاطر ترافيک حدود ده دقيقه دير تر رسيدند .خيلي ناراحت شده بودند و تا مسيري از راه همه اش از من معذرت خواهي مي کردند .

ناصر سليمان پور:
تمام خصوصيات يک فرد مومن ،يک فرد بريده از از مطامع دنيا ،يک فرد با تفکر بسيجي در ايشان جمع شده بود .
در عمليات کربلاي 4 و کربلاي 5 و کربلاي 6 از فرط تشنگي لبانش همچون ذغال خشکيده بود ...
خلاصه کلام اين شهيد خصوصيات يک انسان کامل ،يک انسان متکي به الله را داشت .

محمد شاه سنايي :
در عمليات والفجر 4 ايشان هنگامي که متوجه شد راننده پايه يکم ،کم داريم به عنوان راننده با يک تريلر جهت انتقال امکانات مهندسي و زرهي شروع به کار کرد و يا اين که وقتي مي خواستيم حمامي را نسب کنيم ،ايشان جهت ساختن موتور خانه حمام مثل يک کارگر ساده گل درست مي کرد و مي آورد .

محمد گنجينه باف:
ايشان به انجام فرائض ديني اهميت مي دادند و حتي در ماه مبارک رمضان که ايشان به دليل وضعيت جسماني نمي توانستند روزه بگيرند ،چون ناهارشان را در پادگان صرف مي کردند هميشه به ما ياد آوري مي کردند که هنگام آوردن ناهار به اتاق دقت کنيم که افراد متوجه اين امر نشوند ،نماز شان را نيز سعي مي کردندکه هميشه به موقع به جا آورند . ايشان در مورد احکام الهي اهميت ويژه اي قائل بودند و با لطبع در اين مورد هم حساس بودند و در صورت بر خورد با موردي خاص تذکر مي دادند .مثلا يک روز هنگام ناهار بنده اطراف نان هايي را که خمير بود و به قول من قابل خوردن نبود کندم .ايشان پرسيدند :چرا آنها را نمي خوري ؟
گفتم خمير است نمي شود خورد !
گفتند :بده به من !من آنها را مي خورم ؛چون براي گندم و آرد همين نان زحمات زيادي کشيده شده و نبايد اسراف کرد .

اوهمزمان با شکوفايي انقلاب اسلامي ،همراه با ديگر زندانيان سياسي آزاد شد و با مردم مسلمان و انقلابي ايران تا پيروزي نهايي ،به مبارزه پرداخت .در سال 1360 فرماندهي سپاه « سمنان» را به عهده گرفت و پس از 5 ماه خدمات ارزنده ،راهي «شهر کرد »شد ،تا با پذيرش فرماندهي سپاه پاسداران انقلاب اسلامي در اين شهر ،به کشور خدمت کند .
لياقت و کار داني او باعث شد که تادر سال 1361 به فرماندهي سپاه پاسداران انقلاب اسلامي در« قم» منصوب شود.
او با فعاليتهاي چشمگير خود تحول عظيمي در اين ار گان انقلابي به وجود آورد .زندگي اش لبريز از سادگي و اخلاص بود و آميخته با رشادت و روشنفکري .اوعاشق امام بود وبه جهت ارادت به ولايت فقيه ،بزرگ مردي چون او را الگوي خود قرار داده بود تا راهگشاي زندگي سراسر حما سه اش باشد .مدتي که در جهاد سازندگي فعاليت مي کرد با گذاشتن امکانات جهاد در اختيار مردم ،آنان را در سازندگي و آباداني روستاي «چاشم»سهيم کرد .به جهت همت بلند او ،در آن روستا ،جاده ،مدرسه و خانه بهداشت ،حمام و مخابرات ساخته شد و مردم از آب لوله کشي و نعمت برق بر خوردار شدند .
سيد اهل دل بود ودر خلوت با خدا ،عاشقانه راز و نياز مي کرد .منطقه «سرلش »زمزمه هاي عاشقانه اش را شنيده و نماز شب هايش را به چشم خود ديده بود .او از ياد خانواده هاي شهيدان غافل نبود و تا حد ممکن در جهت رفع مشکلات آنان تلاش مي کرد .آن قدر مهربان ،صميمي و با اخلاص بود که کفش پرسنل زير دست خود را جفت مي کرد و براي عيادت از بيماران محله خود ،به منزل آنان مي رفت .آزاد انديش بود .به مطالعه اهميت زيادي مي داد و مسائل تربيتي جوانان در نظرش از اهميت ويژه اي بر خوردار بود .گفتار و کردارش يگانه مي نمود و صداقت ،تعهد و تقوا در نگاهش موج مي زد .بر خورد صميمي و شاد او با بسيجيان ،ياد آور روزهاي پر شور عشق و حماسه است و خاطرات سبز و جاودانه او ،در دلهاي عاشق بسيجيان به يادگار مانده است .در روز پنجشنبه 24/11/1364 در عمليات والفجر 8 بر روي آبهاي اروند ،قايق مورد اصابت
تر کش توپ قرار گرفت و خدا ،دل عاشقش را به سوي خود فرا خواند .
منبع:" شعله در عشق" نوشته ي ، راضيه تجار،نشرستاره،تهران-1379

وصيت نامه
بسم الله الرحمن الرحيم
«الذين آمنوا و هاجروا و جاهدوا في سبيل الله باموالهم و انفسهم اعظم درجه عند الله و اولئك هم الفائزون»(توبه/20)
با درود به پيشگاه شهداي صدر اسلام و شهداي به خون خفته انقلاب شكوهمند اسلامي به خصوص شهداي 17 شهريور، شهداي 22 بهمن و 7 تير و 8 شهريور وديگر شهداي عزيزي كه در جبهه‌ها جان بركف از مكتب راستين اسلام حراست مي‌كنند و درود بي‌پايانم به شير هميشه در صحنه و اميد محرومان جهان اسلام و جان جانان و كوه ايمان و ابرمرد تاريخ اسلام، حضرت امام خميني و درود بر تمام شهدا و صلحا و عقلا و علما و فضلا سخنم را آغاز مي‌كنم.
خداوندا! تو شاهد و ناظر باش كه دشمنان اسلام در كمين هستند تا انقلاب ونهضت اسلامي امت شهيدپرور را به نابودي بكشند. بايد من و ديگر همسنگرانم مهلت به اين كوردلان تاريخ نداده و همچون حسين، سرور شهيدان از جان و مال خويش در اين راه بزرگ عاشقانه بگذريم.
من نداي رهبر كبير انقلاب را لبيك گفته و روانه جبهه شدم و از تو اي معبود جهانيان خواستارم كه اگر لياقت اين را دارم همچون ديگر سربازان صدر اسلام و انقلاب، خونم را فداي اسلام عزيز كنم تا خون من حقير گوشه‌اي و نقطه‌اي را از خاك ميهن اسلامي آبياري كند. خداوندا! من نمي‌توانم لمس بكنم كه متجاوزان بعثي گوشه‌اي از كشور اسلامي‌مان را اشغال نظامي كرده و من تا جان در بدن دارم، بايد به اين دشمن درس بدهم كه جوانان امت اسلامي آماده شهادت هستند؛ چرا كه در مكتب شهادت كه همانا مكتب حسين و يارانش هست، درس شهادت آموختند.
پدر و مادر ارجمندم! اولاً من خودم به شما تبريك و تهنيت عرض مي‌كنم چرا كه شما پدر و مادري هستيد ايثارگر و حاضر شديد كه فرزندتان را در راه خدا فدا بكنيد تا اسلام و حاكميت الله استقرار شود. آفرين بر چنين پدر و مادرها كه سخنان رهبر خويش را به گوش شنيدند و ميوة دل خود را كه همانا زحماتي را متحمل شدند، در راه حق و حقيقت دادند. پدر و مادر عزيزم! تا شما از من راضي نشديد من پا به جبهه ننهادم و تا خداي من از من راضي نشد، در خون نخفتم و به ديدار او نرفتم.
هر وقت خبر شهادت من به شما رسيد، دوست دارم دست خود را به سوي آسمان بلند كرده و از خداوند بخواهيد كه اين قرباني راه خودش را از شما بپذيرد و مبادا در مرگ من كه همانا آرزوي ديرينه‌ام بوده وهست شكوه كنيد؛ چرا كه رهبر عزيزمان مي‌فرمايد: شهادت، سعادتي است كه نصيب هر كسي نمي‌شود. از خداوند مي‌خواهم كه به شما صبري بزرگ عطا فرمايد كه بتوانيد در مرگ من صبر خدا را پيشة ‌خود قرار بدهيد. برادران عزيز و خواهران مهربانم! برادر شما به آرزويش نايل آمد و دعوت حق را لبيك گفت و عاشقانه و مشتاقانه به سوي كربلاي معلا شتافت و سعادتي بزرگ كه همانا در خون خفتن در راه خدا بود، نصيبش گرديد. بايد ببخشيد اگر نتوانستم در طول زندگي با شما خوش‌برخوردي بكنم، از اين اشتباه من بگذريد و از خداوند بخواهيد كه گناهان مرا ببخشد و مرا با شهدا و صديقين محشور فرمايد.
برادران و خواهران عزيز! از شما عاجزانه مي‌خواهم كه گوش به فرمان امام عزيز و روحانيت مبارز باشيد كه اگر تخطي بكنيد، انقلاب و خون عزيزان هيچ و نابود خواهد شد. همسنگرانم و طلاب، اي آينده سازان انقلاب! رهبر عزيز انقلاب و مدرس شهيد و مطهري شهيد و شهيد مظلوم بهشتي را اسوه و الگوي خود قرار بدهيد كه جامعة اسلامي نياز شديدي به وجود شما دارد. در آخر پيروزي رزمندگان و توفيق درس خواندن به شما طلاب ارجمند عطا فرمايد. ضمناً جنازة من را به زادگاه حمل كرده و در دهكدة امام خميني دفن كنيد. خداحافظ
خدايا خدايا! تا انقلاب مهدي، خميني را نگهدار

خاطرات
مرتضي شرفيه:
با حاج آقا نبوي از اروند گذشتيم كه به فاو برويم. درگيري به شدت ادامه داشت. نتوانستيم جلوتر برويم و مجبور شديم بازگرديم.
كنار اروند چند دقيقه در يك سنگر نشستيم تا آتش دشمن كمتر شد.
سوار يك قايق شديم كه يك بسيجي آن را مي راند. وسط اروند بوديم كه صداي مهيبي در گوشم پيچيد. يك لحظه حس كردم كمرم سوخت، به كمرم دست زدم دستم گرم شد. چند تا تركش هم به بسيجي خورده بود و از سر و صورتش خون مي ريخت. به حجت الاسلام سيد احمد نبوي نگاه كردم. خيلي آرام گوشه قايق نشسته بود . با اشاره چشم گفت كه حالش خوب است. وقتي به اورژانس صحرايي رسيديم تازه فهميدم حاج آقا هم زخمي است.
درآنجا تركش من را از كمرم درآوردند.وقتي به بيمارستان اهواز منتقل شديم ديديم چند تا دكتر روي قلب حاج آقا كار مي كردند كه يك باره دست از كار كشيدند و صلوات فرستادند. هنوز لبخند روي لب حاجي بود.

در يک عمليات مي خواستند از روي پل رد شوند. اينطوري كه مي دانم پل هاي شناور حالتي دارد كه استحكام آن چناني ندارد و با امواج در حالت تلاطم و حركت و يا جابجايي وتكان خوردن است. به همين دليل بسياري از افراد در اثر خستگي كه داشتند نمي توانستند مسلط بر روي اين پل حركت كنند . حاج آقا نبوي اگرمي ديد جواني خسته است، امكانات و تداركات و وسايلش را همراه خودش حمل مي كرد .همين مسئله روحيه اي بود براي بچه ها كه بتوانند راحت تر از روي پل ها حركت كنند. از پل كه عبور كرديم به خشكي رسيديم در همان حال بچه هاي زيادي را من يادم هست كه با شجاعت و با نيروي بسيار كار مي كردند.
فعاليتهاي مهم عبادي و معنوي شهيد: نماز شب، تلاوت قرآن، دعا، ذكر، شركت در مراسم سوگواري، روزه، حج و ... فعاليتهاي شهيد پيش از انقلاب در شهرستان سمنان ، دامغان، شاهرود واستان مازندران 5 سال طول کشيد که ايشان از دست ماموران شاه فراري بودند ولي با اين حال خدمات ارزشمندي از خود به يادگار گذاشتند. 2 سال هم در زندان مخوف ستمشاهي بودند.
فعاليت هاي مهم سياسي ، اجتماعي شهيد:حضورفعال در انجمن هاي اسلامي، ستادهاي خيريه، ستادهاي نماز جمعه، شركت در تظاهرات، پخش اعلاميه، صندوق قرض الحسنه، شوراي محل و ...نمونه هايي از حضور پرخيروبرکت شهيد دراجتماع است.
فعاليت هاي مهم علمي ، فرهنگي و هنري شهيد: تاليف ،‌تدريس، شعر، مداحي، طراحي، خطاطي، فيلم نامه نويسي،‌تشكيل كلاسهاي عقيدتي، آموزش قرآن، احكام ،مداحي و ....حاصل عمربابرکت ايشان است.
در حوزه علميه قم شهيد فعاليتهايي از قبيل، تشكيل كلاسهاي عقيدتي آموزش قرآن و احكامومواردديگر را انجام داده اند.
ارزترين خصوصيات اخلاقي شهيد با ارائه نمونه رفتاري:
خوش اخلاق با معلمين و دانش آموزان در كلاس نمونه بودن در اخلاق.
به موقع در محل حاضر مي شد و به موقع مي رفت.
فرازهايي از وصيت نامه و ساير آثار فرهنگي شهيد:
مهمترين وصيتش اين بود :فرمايشات امام را گوش كنيد و از امام دست برنداريد. هميشه با انقلاب باشيد. پشتيبان اسلام ناب محمدي باشيد.

نهم بهمن سال 1331ه ش در يكي از محله هاي قديمي شهر دامغان كودكي ازخانواده سادات پا به عرصه هستي گذاشت . نام او را به عزت و يادمان پدربزرگ ، سيد «حسن» ناميدند . او فرزند ارشد سيد «مسيح »بود . وضع مادي پدر چندان روبراه نبود . پدراز راه تدريس و كار در مدرسه ي علوم ديني شهر دامغان ،زندگي اش در منتهاي رنج و مشقت اقتصادي ،روزگار مي گذراند . حقيقت خواهي ، خلوص ،عظمت روحي ، صداقت ، ايمان و تقوا ،مردم داري و آزاد انديشي او زبان زد خاص و عام بود .
خود او مي گويد : من در يكي از خانواده هاي روحاني تولد يافتم . تا آنجا كه به ياد دارم پدرم از راه تدريس در مدرسه ي علوي دامغان به همراه عمويم ، زندگي را اداره مي كردند . هيچ گا ه از زندگي مرّفه ، يعني زندگي اي كه همه چيز در آن تمام باشد برخوردار نبوديم . روي هم رفته ،خانواده اي كه با كمترين توقع و امكانات زندگي سازگاربود .
زادگاه پدري ، روستاي «حسن آباد» از دهستان «قهاب رستاق» بخش« امير آباد »واقع در حاشيه ي كوير نمك است كه در فاصله 30 كيلو متري جنوب «دامغان» قرار دارد .دراين روستا 200خانواربا جمعيّّّّتي حدود 900 نفرسكونت دارند. مردانش ازسادات علوي اند وبه دو تيره« يخوري» و«جندقي» تقسيم مي شوند. در اين دهستان با مجموع 108 آبادي و مزارع كوچك و بزرگ و كوه ، سرسبزي گسترده اي وجود دارد كه مركز آن قريه «فرات» است.عموم فرهنگ نويسان ، «قهاب» را (سپيد معني كرده اند و رستاق هم معرب رستاك است وبه مجموع چند روستا اطلاق مي گرد د كه در کنار يكديگر واقع شده باشند.
دروقفنامه امامزاده سيد جعفر(عليه السلام) دامغان كه به سال( 815 ه ق) تحرير يافته از قهاب رستاق با عنوان (قهاب سادات) ياد شده است. وضعيت طبيعي اين روستا به صورت جلگه بوده و هواي معتدلي نيز دارد. عمده محصولات آن غلات،پسته و صيفي جات است.
شهيد در خانواده اي روحاني ديده به جهان گشودند. پدر بزرگوار شان حضرت حجت الا سلام والمسلمين سيد« مسيح شاهچراغي» درسال1302هجري شمسي متولد شدند، نسبت پدر بزرگ ايشان با 37واسطه به حضرت «احمد ابن موسي كاظم»(عليه السلام) مي رسد كه در« شيراز» مدفون است.
حجت الاسلام والمسلمين سيد« مسيح شاهچراغي» در سال 1328 (ه ش)به «دامغان» آمده و در حوزه علميه، نزد استادان و علماي مبرزي چون مرحوم آيت الله خدايي، مرحوم نصيري، مرحوم حضرت آيت الله ترابي و عالمي و......كسب فيض نمودند پس از فوت برادر بزرگتر و با گذشت 15 سال ، توليت حوزه علميه را عهده دار شدند . در كنار اين تصدي ، دروس حوزوي از جمله لمعه را تدريس مي كردند..از جمله اقدامات ايشان درحوزه علم تاليف كتبي است كه تا كنون به چا پ رسيده. افزون بر آن در خصوص خاندان عصمت و طهارت سروده ها ، مراثي، ابيات ورباعياتي نيز دارند كه تحت عناوين( گلچين شاهچراغ جلد1و2)و با كاروان ولايت را تهيه وبه چاپ رسانده است.
از جمله شاگردان ايشان مي توان شهيد «موسوي دامغاني» نماينده دوره دوم مجلس شوراي اسلامي حوزه انتخابي«رامهرمز» ، شهيد شاهچراغي ، حجت الااسلام سيد رضا تقوي و غيره را نام برد.سيد« حسن» در سايه مادري پرورش يافت كه متدين،بي آلا يش،علاقمند به اسلام،قرآن،اهل بيت(عليهم السلام) و روحانيت معظم بود. ايشان در همه لحظات زندگي ياور سيد« حسن ،خصوصا در طفوليت و دوران ستم شاهي، بودند . شهيد در جمع خانواده ودر بين4خواهر و4 برادرش، موقعيت خاصي داشت.او چشم و چراغ خانه بود .محيط خانواده با حضورش گرم و شاداب مي نمود.
سيد حسن در ياد داشت هاي خود به شرح مسايل و مكاتب روزانه پرداخته است . او مطالب ديني ،نكات علمي و حوادث جهان را ياد داشت برداري كرده و ضمن استفاده از كتب و مجلات بسيار آن زمان ،آنها را در گلچيني به نام (شاهچراغ ) در سال 1351 به ثبت رسانده است . وي در قسمتي از اين دفتر در وصف مادر آورده است :
مادر تو مونس دل غم پرور مني
تنها تويي همدم من و ياور مني
من آن پرنده ام كه در اين باغ بي بهار
پروازگاه و قدرت بال و پر مني
عمري گذشت ودر صدف سينه ام هنوز
تنها تويي در مني و گوهر مني
خورشيد دستهاي تو گرماي من است
ماه مني اميد مني اختر مني
روح ام نوازش نپذيرد ز ديگري
وقتي سايبان مني مادر مني
سرشار مهرباني دست توام هنوز
مادر تو بهترين غزل دفتر مني
بي تو چگونه ديده آورم شبي
وقتي که نقش گشته به چشم تر تو مني
ذهنم ز باغ تو سر سبز و بر لبم
نامت شكفته چون گلي در خاطر مني
مي خواستم كه با تو برابر كنم كسي
والاتري تو از همه چون مادر مني

و نيز در بخش ديگري آمده است:
واين تويي مادر!كه مهرباني هايت مرزي نمي شناسد و قصه عشق شورانگيزت در هيچ كتابي نمي گنجد. مي تو را ستايم به خاطر عظمت والا يت و به خاطر مادر بود نت.

شهيد شاهچراغي ،تحصيلات ابتدايي را در مدرسه ي هاتف (شهيد عالمي فعلي) به پايان بردند ومدت 2 سال نيز در كنار پدر بزرگوارشان در حوزه علميه ي دامغان به فراگيري علوم پرداختند .
او مي گويد:
«دوران دبستان را در يكي از مدارس شهرستان خودمان ، كه معمولا هم معلمين مؤمن،متدين و متعهدي داشت گذراندم. تا آنجا كه يادم هست اين دوره هم، مجموعا دوره اي خوب براي من بود ؛ زيرا در كلاس درس جزء شاگردان اول تا پنجم بودم و معلمان آن زمان دامغان ، وقتي مرا مي ديدند ياد آن روزهاي خوش وآن كلاسهاي پر شور تعليم و تربيت را كه بچه ها سپري مي كرديم ، زنده مي ساختند و براي من خاطره انگيز است ،هميشه.»
از همان كودكي ،مخصوصا سالهاي ابتدايي،به خوبي معلوم شده بود كه سيد حسن از استعداد و نبوغ خاصي كه در حقيقت لطف و عنايت خداوندي است، برخوردارند. البته اين خصلت به همراه عشق و علاقه ي وافر ايشان به دانش، پاكي، طهارت روح و تقواي الهي ،عامل اصلي رشد سريع و مو قعيت فوق العاده شان بوده است . لذا ايشان به راحتي توانستند وارد حوزه شوند و دروس متوسطه را نيز در كنار آن بخوانند.
آنگاه ادبيات ،‌فقه ، اصول ، زبان خارجه ، تفسير و....را پشت سر بگذارند و نيز مدرس اين رشته ها باشند . پدرش مي گويد : هيچگاه نياز به سفارشات معلم و استادان نسبت به وظيفه ي تحصيل را نداشتند . ايشان در انتخاب دوستان ، با فراست خاصّّْي آنها را بر مي گزيدند.در آن دوران ستم شاهي وفرهنگ مبتذل و رايج طاغوت در جامعه ،از هر گونه خطاو نسيان مبّرا،و همه معيارش ارزشهاي اسلامي و انساني بود و اهداف بلند و عالي را تعقيب مي نمودند.
پس از پايان دوره ي ابتدايي برسر دو راهي قرار گرفت ؛زيرا او مي بايد يكي از دو راه را انتخاب كند . دانش آموزي و دانشجويي در رشته علوم جديد و يا طلبگي در حوزه ي علميه . آن روز ها كه بر اثر حاكميت طاغوتيان و حضور فرهنگ منحط شيطاني، بازار دين و دينداري از رونق افتاده بود و در مقابل آن ،بازار مكاره ي دنيا و دنياداران ، جاذبه خاصّي را به ويژه براي استعدادهاي آماده در رشته هاي پول سازو پر درآمد به وجود آورده بود، از طرف بعضي از افراد ،به خانواده ي سيد حسن توصيه مي شد،كه هوش سرشار و استعداد ممتاز فرزندتان را مرا قبت نماييد . او به سهولت قادر خواهد بود تا يكي از سخترين رشته هاي دانشگاهي را با موفقيت به پايان برساند وسپس صاحب درآمدي كلان باشد وضمنا هم در خدمت جامعه قرار گيرد ؛ مبادا اين استعداد را در مدرسه هاي مخروبه ي علميه ي قديمه تلف كند .ولي جاذبه هاي نفساني و فريبكاري هاي شيطاني نتوانستند در نوع انتخاب اين فرزند فرزانه تأ ثيري بگذارد . او با بزرگترها به مشورت نشست و در يك انتخاب آزاد ،همانند بزرگان خانواده اش راه حوزه ي علميه را برگزيد ،تا درس دين را بياموزد ودر خدمت آن قرار گيرد.
شهيد شاهچراغي از كساني نبود كه به بهانه ي مبارزه و انقلاب ،درس و بحث وكتاب وكلاس را رها نمايد. او بسياري از مطالعات خود را در سنگر مبا رزات انجام مي داد. درس وبحث و تحقيق نيز هرگز نتوانست مانع حضور او در صحنه هاي مبارزه گردد.اومعتقد بود كه مجاهد في سبيل الله بايد عارف به احكام الله باشد . علاقه وكشش دروني و زمينه خانوادگي ،سيد حسن را به حوزه ي علميه كشانده بود،تا درس دين بياموزد و در خدمت نشر فرهنگ ديني قرار گيرد.
ازآغازين روز هاي ورودش به جمع طلاب ، به خوبي روشن بود كه آينده درخشاني دارد ،زيرا جستجو گري و كنكاش در مسا ئل مختلف علمي و اجتماعي از ويژگي هاي بارز او بود. او به سادگي قانع نمي شد .روح و روانش،هرگز به بيماري جدل و مباحثه كينه توزانه مبتلا نشد . بارها اين جمله را در بحثهاي طلبگي بر زبان جاري مي كرد ما نوكر دليل هستيم نه نوكر اشخاص ، شخص به هر اندازه كه بزرگ وبا عظمت باشد، در مقام بحث بايد به استدلال و استحكام سخن او توجه كرد،نه به موقعيت و شخصيت او . چون گاه انسانهاي بي نام و نشان مطالبي را عنوان مي كنند كه به مراتب جامع تر و محكمتر از سخن نامداران است . از خصوصيات ديگر ايشان كه فرزند زمان خويش بود . او در عصر خودش زندگي مي كرد . زمان و نيازمندي ها را به خوبي مي شناخت و با زمان و تحولاتي كه در جامعه بوجود مي امد آشنا بود.
شهيد بزرگوار شاهچراغي در خانواده ي علم و ادب و ديانت و روحانيت چشم ته جهان گشود . خانه اي كه دور تا دور آن را كتاب هاي فقهي ، علمي ، حديث و حكمت پر كرده بود .بزرگان خانواده با زير و رو كردن كتابها و جستجو پيرامون گمشده خويش در بساط علما شيوه دوستي با كتاب و نزديكي با انديشه هاي انديشمندان را ،‌به كوچكترهامي آموختند . دراين خانه ، پدر مدرّس حوزه بود كه هر روز صبحگاه در مدرسه ي علميه ي حاج فتحعلي بيك ، طلّاب جوان به گردش حلقه مي زدند و از معلوماتش بهره مي گرفتند .هنگام اذان او به مسجد كوچك محلّه اشان مي رفت ودرمحراب عبادت ، امتي را امام مي گرديد . عموها هر كدام به سهم خود مدرسه و محراب منبر رارونق مي بخشيدند. به ويژه عموي بزرگ شهيد ،مرحوم كربلايي طاهر ،كه از مبلغين و وعّاظ والامقام دامغان به شمار مي آمد. آن مرحوم در شعر وشاعري يد طولايي داشت .
اين عالم عارف بسياري از خصوصيّات نيك انساني را كه معمولاً در وجود يك شخص كمتر جمع مي گردد ، در خود رشد داده بود .محبت ، سخاوت ، جوانمردي، صداقت ، كرامت ،عزّت و آزادگي از جمله خصايص پسنديده ي كربلايي سيّد طاهر بود.امتياز ديگر اين خانواده پيوند مستحكمي بود كه در طول ساليان دراز با توده هاي مردم برقرار كرده بودند . خانه اي كه درهايش بر روي محرومان و گرفتاران بسته نشد . مسايل شرعي ،شخصي و خانوادگي باكمال اعتماد و اطمينان در آن بيان مي گرديد تا با ارشاد عالم عامل و راهنماي مؤمني مخلص ، نابسامانيها را سامان ، و دردها رادرمان بخشد.
مدرسه ي حقّاني
مدرسه ي حقّاني را بايد يكي از مراكز حركت انقلاب دانست .شهيد شاهچراغي پس از سپري كردن دوران طلبگي در دامغان چون علاقه ي وافر به رهبر خود، حضرت امام (ره)و اسلام وروحانيت داشت ،اين علاقه، زمينه ي مهاجرتش به شهر مقدس قم را فراهم گردانيد. ورودش به مدرسه ي حقّاني ، سرفصل جديد و تجديد حيات تازه بود و حركت به سمت خود سازي رشد و بالندگي وتأثير هدايتي ، تربيتي و علمي از انديشه ژرف و ارزشمند عالمان و عارفاني چون آيت ا... خزعلي، جنتي، مصباح ، احمدي ميانجي و نيز شهيدان والا مقام ، بهشتي و قدوسي رحمت اللّه عليهما در زندگي و شخصيّت وجودي او ،بسيار سازنده بود.
شهيد شاهچراغي انساني آگاه بود. از نخستين لحظات طلبگي اش وظيفه ي خويش را شناخته بود .او دنيا و متعلّقات آن را وسيله اي مي دانست براي رسيدن به خدا.اوطلبه اي ساده بود ؛اما فكرش ،ايمانش و تعهدش هميشه پيام بخش همگان بود .شهيد بزرگوار قدّوسي مسؤوليت مدرسه و نيز پذيرش طلبه ها را به عهده داشتند ،ايشان با امتحان كتبي،شفاهي ومصاحبه ، شهيد سيّد حسن را آزمودند و ايشان را طلبه اي با كفايت و انساني برجسته يافتند.
در تاريخ شهدا ، بعضي از شهرا بر شهداي ديگر از نظر اخلاص ، اقوا ، فداكاري ها و زحماتي كه در زمان حيات خود كشيده اند برتري داشتند. هر چند كه از نظراصل شهادت همه مانند يكديگد و يكسان هستند و فضايلي براي شهادت وجود دارد كه به تمام شهدامتعلّق است . شهيد فاضل محترم سيّد حسن شاهچراغي ، از اين قبيل شهدا بود كه بر برخي از شهدا ي ديگر همانند بعضي از همسنگرانش امتياز و فضيلتي خاص داشت .از امتيازاتش اين بود كه دست پرورده ي دو شهيد بزرگوار بهشتي و قدوسي بود وساليان دراز با تربيت ها و هدايتهاي آن دو شهيد همراه ، درس گرفته بود و زيبا هم درس گرفته بود.يكي ديگر از خصوصيّات شهيد ارتباطش با مدرسه ي حقّاني و استاداني همچون شهيد بهشتي وقدوسي و احمدي ميانجي است كه ازاسوه هاي تقوا و فضيلت در حوزه ي علميه قم بودند . شهيد با چنين كساني ارتباط داشت واز انفاس قدسي آنان استفاده مي كرد .از خصوصيت سوم ايشان در ارتباط با دوستان و رفقايي كه داشتند و در آن مدرسه تحصيل مي نمودند ، بود كه همه در بسياري ازتوطئه ها در كردستان و جنگ به شهادت رسيدند . آنها كساني بودند كه درشب اهل نماز بودند ودرروز هم شيران عرصه ي نبرد. واز جمله شهيد مهدوي ها و شاهچراغي ها . هر روز صبح نوار و اعلاميه هاي امام را مي آوردند در مدرسه حقّاني.
و خصوصّيت چهارم شهيد ،استعداد و نبوغي بود كه در او وجود داشت وقتي درمدرسه ي حقاني مباحثه بود ايشان شركت مي كردند ودر مواقعي بعضي از اطلاعات عمومي و سياسي را چنان جواب مي دادند كه دوستان مات و مبهوت مي ماندند. گويي تمام درسش را آن اطلاعات و مسائل سياسي پر كرده است ، درحالي كه در دروس ديگر مانند كفايه ، مكاسب ، و زبان انگليسي و ... نمراتش عالي بود.
شهيد لحضه اي از وقتش را به بطالت نمي گذراند. وقتي درسهاي روزانه اش تمام مي شد ، به مطالعه مي پرداخت در انجام طاعات الهي سرازپا نمي شناخت. مقيد بود كه در جريان اخبار روزانه كشور باشد. حتي قبل از انقلاب حوادث سياسي جهان را دنبال مي كرد و صفحات سياسي و مجلات مختلف روزانه را با دقت مطالعه مي نمود .به خصوص به تاريخ سياسي علاقه وافري داشت . و زندگي ائمه معصومين (عليهم السلام) و نقش آنان را در مقابله با حكام جورزمانه خودشان دنبال مي كرد.او درس مبارزه و جهاد را از مكاتب اسلام و ائمه معصومين (عليهم السلام) و علما و رهبران سياسي، در طول تاريخ آموخته بود . سيد حسن دلباخته امام بود و سخن امام را فصل الخطاب مي دانست و فرمان او را به جان مي خريد .او نو جواني نو شكفته و شفاف وطلبه اي پر شور بود . تازه به قم آمده بود واين بنده ،دانشجوي خام اما كنجكاو كه هر چند وقت يكبار براي ديدار خو يشان و دو ستان و براي كسب فيض از حوزويان به قم مي رفتم وغروبها در فيضيه مي ديدم كه چگونه طلاب جوان طلوع مي كنند و با چه شور و شوقي كنجكاوند بدانند كه در دانشگاه و محيط روشنفكري آن روزها چه مي گذرد و آسياب بيرون حوزه به چه سويي مي چرخد . قباي ساده طلبه گي،و موهاي نيمه كوتاه و اصلاح شده سيد حسن و كفش هاي معمولي او به خاطرم هست ،كه با چهره خندان واخلا قي مهربان ،در حالي كه چند جلد كتاب تربيتي و اجتماعي وحتي داستاني را همراه يك جلد كتاب قطور مذهبي زير بغل داشت ،با كنجكاوي از اسمها و مكاتب رايج سياسي مي پرسيد و در بحث هاي عصر و مغرب مدرسه فيضيه فعالانه شركت مي كرد. سؤال مي كرد و نظر مي داد و نقل مجلس مي شد.
آن چه شهيد شاهچراغي را در اين دوره از ديگران متمايز مي ساخت ، توانايي او در ايجاد توازني شگرف بين تحصيل و مبازره است . نه عشق بي انتهاي او به تعليم وتعلّم موجب دوري از مسايل سياسي و اجتماعي و مبارزه ي قاطع و پيگير با نظام ستم شاهي شده بود و نه جنب و جوش و بي تابي در مبارزه او را از مسائل فكري و مكتبي دور ساخته بود .همه ي آناني كه بااين شهيد بزرگوار به هر نحوي در ارتباط بودند ،به ياد دارند كه چگونه در جدال با دژخيمان پهلوي ،شهر به شهر و خانه به خانه مي گريخت ودر دستگيري ها و بازجويي ها نيز دژخيمان را به مسخره مي گرفت و چوبه ي دار خود راحمل مي نمود.
در كتاب گنجينه ي دانشمندان آمده است كه :‌جناب فاضل محترم آقا سيد حسن شاهچراغي ابن سيد مسيح از طلّاب و محصلين مدرسه ي حقاني مقيم قم هستند و با اينكه اشتغال به دوره سطح دارند. ليكن سطح فكرش عالي و جواني پر شور و با حرارت و بلند پرواز با نبوغ عالي و فهم و فكري بسيار ارزنده اند انشاءا...آينده ي درخشاني دارند.
پايان عمر بابرکت اين اسطوره ملي هم با شهادت همراه شد .هواپيماي حامل او وتعدادي از مسئولين کشور در اول اسفند 1364مورد حمله هواپيماهاي جنگي ارتش عراق قرار گرفت وبه شادت رسيد.
منبع:" سيماي سيروسفر" نوشته ي، محمدعلي غريب شائيان ، نشرشاهد،تهران-1381

وصيت نامه
بسم الله الرحمن الرحيم
اينجانب سيد حسن فرزند سيد مسيح شاهچراغي با آرزوي شهادت براي خويش و پيروزي براي اسلام و انقلاب اسلامي بنا بر وظيفه اسلامي وصيت نامه خود را به اختصار مي نگارم . با اعتقاد راسخ به وحدانيت خداوند و حقانيت معاد و بهشت و جهنم وكليه اصول و فروع دين شريف اسلام، خداوند را سپاس مي گويم كه توفيق داد تا سربازي حقير براي اسلام و جمهوري اسلامي باشم وپيروي كوچك براي رهبر بزرگ انقلاب اسلامي امام خميني. لحظه اي از عمرم از دوران تكليف نگذشته مگر اينكه در انديشه تعالي اسلام و گسترش مكتب جعفري بودم. گر چه درعمل ضعف ونقص فراوان داشته ام واز آنچه را كه در پيشگاه خداوند انجام داده ام جز شرمساري و خجلت چيزي نمي بينم. مطمئنم اگر فضل ورحمت الهي شاملم نشود ، شايسته بدترين عذاب ها و عقاب ها مي باشم .خداوندا از تو مي خواهم شهادت نصيبم كني تا شايد در خيل پر بركت شهيدان و صفاي روح آنان عفو بهره ا م گردد ويا از بدرقه خالصانه هزاران مسلماني كه در تشييع جنازه شهيدان مشاركت مي كنند وآثار پر بركتي كه اين خونها دارد، ذره اي هم هديه من باشد و موجب نجات اين روح آلوده و اين جان وابسته گردد . پروردگارا مرا و خاندانم را و دو ستانم را با شهادت من سرفراز فرما.شادمانم كه از اموال دنيا چيز فراواني ندارم. كتا بهايم را به كتابخانه ي حسينيه حضرت ابوالفضل بدهيد تا مورد استفاده عام قرار گيرد .اثاثيه خانه در اختيار همسرم باشد. ازبقيه حداقل 5ماه روزه برايم سفارش دهيد و احتياطاً چند ماه نماز. هركس ادعاي طلبي كرد در حد مقدور تأمين نماييد. وصي من پدر بزرگوار من عالم عامل آقاي سيّد مسيح شاهچراغي است كه به شيوه مذهب و عرف آشنايند و هر چه مصلحت ديدند عمل مي كنند. دوست دارم فرزندانم براي اسلام تربيت شوند ودر صورت امكان در حوزه ي علميه درس بخوانند تا شايد خطّّ صالح عاملي براي نجات من از اين همه گناهان دست و پاگير باشند و خدمتگذاراني پاك و فداكار براي اسلام وانقلاب.
از برادران و خواهران وپدر و مادر و همسر وفادار و مؤمن خود مي خواهم كه مرا حلال نمايند و از كوتاهي هايم بگذرند و هيچگاه ازدعاي خيرشان بي نصيبم ننمنايند.مرا در جمع شهيدان شهر دامغان دفن كنيد تا از دعاي مردم شهر بهره برم و نشانه اي باشد بر اينكه جز خدمت قصدي نداشته ام و جز سر بلندي و ايمان محكم و ترقي براي دامغان چيزي نمي خواهم .امروزي كه سطور را مي نويسم در دل نسبت به هيچ كس و هيچ گروه جز ملحدان و منافقان آدم كش و دشمنان اسلام احساس رقابت و حسادت وناراحتي نمي كنم و اگر حقي بر كسي داشته ام از آن مي گذرم ؛باشد كه آنان نيز براي خدا نسبت به من بگذرند و دعايشان را براي من بفرستند. سيد حسن شاهچراغي

خاطرات
مرتضي مددپود:
آن سالها من در قسمت رانندگي و نقليه كيهان كار مي كردم .يك روز آقاي شاه چراغي از قسمت ما اتومبيل تقاضا كردند .نوبت من بود.با يك ماشين لندرور رفتم تا حاج آقا را به مقصد برسانم.ايشان در آن شب باراني مي خواستند به جماران و به بيت رهبري بروند. اتفاقاً در اواسط راه ماشين پنچر شد .من بلا فاصله ازماشين بيرون آمدم و دست به كار شدم ، ناگهان ديدم شهيد شاهچراغي هم از ماشين پياده شدند تا به من كمك كنند.من خيلي اصرار كردم كه ايشان داخل ماشين بنشينند چون باران شديدي مي باريد و مي خواستند خدمت آقا هم برسند نمي خواستم باسر و وضع خيس آنجا حضور بيابند اما هر چه اصرار كردم فايده نداشت يك جكي توي ماشين داشتيم كه خراب هم بود .ايشان گفتند كه من جك ميزنم شما زاپاس رابردار و بياور .همين طور كه مشغول جك زدن زير ماشين بود جك در رفت و محكم به دستشان خورد و زخمي شد. من ناراحت شدم و گفتم:«حاج آقا ديدي چي شد؟ گفتم شما توي ماشين بنشينيد .حالا چه كار كنم ؟!»گفت:« مهم نيست » بالا خره ماشين را به كمك هم روبراه كرديم و دوباره به راه افتاديم. اين خاطره را هرگز فراموش نمي كنم .شهيد شاهچراغي انساني فروتن و دلسوز ومهربان بود او يك نوع اخلا ق بي نظير داشت.

فاطمه روحي مادر شهيد:
وقتي با همسرم ازدواج كردم يكي دو سالي گذشت ولي بچه‌دار نمي‌شديم. از خدا خواستم به ما فرزندي عطا كند. سومين سال ازدواج‌مان همسرم باردار شد. به خاطر ارادت خاصي كه به امام حسن مجتبي عليه‌السلام داشتيم اسمش را حسن گذاشتيم.

سيد ابوالفضل برادرشهيد:
آن زمان آب لوله‌كشي و بهداشتي در خانه‌ها نبود. حسن از بقيه ما بزرگتر بود. او با سن كمي كه داشت احساس مسؤوليت مي‌كرد. در خانه يا بچه‌ها را نگه مي‌داشت و يا ظرف آب را به چشمه مي‌برد و آب مي‌آورد تا به مادر كمكي كرده باشد.

بعد از انقلاب هنوز بعضي از روستاها از نعمت برق محروم بودند و وسيله ارتباطي چنداني وجود نداشت. سيدحسن با پس‌انداز اندك خود، راديوي كوچكي خريده بود و به وسيله‌ي آن دائم اخبار را گوش مي‌داد تا از اطلاعات روز باخبر شود. مي‌گفت: « لازمه‌ي جنگيدن با دشمن داشتن بينش سياسي و اجتماعيه! ».
بعد مي‌گفت: « با گوش دادن به اخبار مي‌خوام بدونم امام چه مي‌فرماين و ما بايد چكار كنيم! ».

چون مي‌ترسيد با مخالفت خانواده روبرو شود بدون اطلاع دادن به پدر و مادرم به اتفاق دو نفر از دوستانش؛ ابوالفضل پريمي و علي‌جوادي‌نژاد قرار گذاشتند، از روستاي خورزان به دامغان بروند. رفتند بسيج دامغان ثبت‌نام كردند. براي آموزش به پادگان حمزه سيدالشهدا تهران اعزام شدند. بعد از چند روز كه آموزش ديدند به آنها مرخصي دادند. به خانه برگشت. بعد از تمام شدن مرخصي به جبهه‌هاي غرب كشور رفت.

مي‌گفت: « هدفم از رفتن به جبهه اجراي فرمان رهبر و احكام اسلامه!».
بعد مي‌گفت: « فرقي نمي‌كنه چه زمان و مكانيه، مهمترين انگيزه‌مون عشق درونيه كه ما رو به جنبش وا مي‌داره تا از دين و مملكت‌مون دفاع كنيم! بزرگترين آرزو و خواسته‌ي ما شهادته! ».

دو سه روز بيشتر نبود كه از جبهه برگشته بود. همه دور هم بوديم و داشتيم صحبت مي‌كرديم. دايي‌ام در زد و وارد خانه‌مان شد. كمي كه گذشت بعد از سلام و احوالپرسي دايي‌ام گفت: « داره ديرم مي‌شه بايد برم! ».
سيد حسن گفت: « دايي مجتبي، هنوز نيامده كجا؟ ».
گفت: « مي‌خوام برم جبهه! ».
سيدحسن با شنيدن اين حرف، با خوشحالي گفت: « دايي‌جان، پس من هم باهات مي‌يام! ».
براي بار دوم با هم رفته بودند. در عمليات بدر، دايي مفقودالاثر شد و بعد از يازده سال جنازه‌اش را آوردند. سيد حسن در اين عمليات مجروح شد.

سيد محمد شمسي‌پور:
يك روز با دوستان بوديم. هر يك از بچه‌ها با يكديگر كشتي مي‌گرفتند. نوبت من و حسن شده بود. به خاطر جواني و غرور ناشي از آن با خودم فكر كردم مي‌توانم او را زمين بزنم.او حاضر به كشتي گرفتن نشده بود. گفت: « من زمين خورده سيدمحمد هستم! ».
از تواضع و فروتني‌اش شرمنده شدم.

عمليات كربلاي پنج بود. بخشي از خطوط دشمن شكسته شده بود. بچه‌ها پيشروي كرده بودند. نيروهاي رزمنده، بسيج و جهادگر هر كدام به نوعي فعاليت داشتند.
بچه‌هاي جهاد دامغان هم در اين عمليات حضور داشتند و به جاده‌سازي و كارهاي ديگر مشغول بودند.
ساعت دو بعد از ظهر، قرار شد يك دستگاه بلدوزر و يك دستگاه گريدر به جلو بروند و كاري را كه به آنها سپرده شده بود به انجام برسانند. ما در مسير جاده بوديم. سيد حسن به عنوان راننده گريدر و اصغر مطلبي نژاد هم راننده بلدوزر داوطلبانه انجام اين كار را به عهده گرفتند.
منطقه به خاطر اينكه در طول شب و روز، زير آتش دشمن قرار داشت به سه راه شهادت معروف بود. ساعت از هفت شب گذشته بود اما از سيدحسن و همراهانش خبري نبود. زمان به سرعت مي‌گذشت. سعي كرديم با بي‌سيم تماس بگيريم اما نتيجه‌ايي نداشت.
چون سيدحسن دوست و فاميلم بود هر لحظه كه مي‌گذشت بيشتر نگرانش مي‌شدم. يك‌ بار تصميم گرفتم جلو بروم و خبري بگيرم اما به دليل آتش سنگين دشمن منصرف شدم.
حدود يازده شب، من و آقاي فتحي مجوز رفتن گرفتيم. چند دفعه مجبور شديم از ماشين پياده شويم. تقريباً در انتهاي جاده بوديم. سنگرهاي سيماني در كنار جاده وجود داشت. دشمن پشت سر هم توسط منور منطقه را روشن مي‌كرد.
همانطور كه اطراف را جستجو مي‌كردم نگاهم به يك گريدر افتاد كه مورد اصابت خمپاره قرار گرفته بود. رفتم جلوتر. ديدم سيدحسن كنار چرخ گريدر افتاد. پايش زير چرخ گير كرده بود. با ديدن اين صحنه قلبم داشت از جا كنده مي‌شد. چندين تركش به او خورده بود. چفيه دور گردنش پر خون بود. ديگر تحمل ديدن اين صحنه را نداشتم.اورابه بيمارستان منتقل کرديم.

آثارباقي مانده ازشهيد
قسمتي از سخنراني شهيد سيد حسن شاهچراغي در جمع دانشجويان درلندن
الحمد لله الذي جعلنا من المتمسكين بولايت علي ابن ابيطا لب و اولاده المعصومين عليهم السلام . به نظر من آنچه تا كنون توانسته اسلام و به خصوص مذهب فقه و تشيع را از حوادث و تو طئه ها محفوظ بدارد عشق به ولايت علي ابن ابيطا لب (عليه السلام) است .پيامبر در هنگام مرگ و دوران زندگيش پيوسته مسلمين را به دو امر مهم دعوت مي نمودند : اني تارك فيكم الثقلين كتاب الله و عترتي.حفظ اسلام و مصون ماندن آن از خطرات ،بر دو چيز است :قرآن خداوند و عترتش.
هر گاه توجه به قرآن كم شده است ضعف رواني زياد مي گردد و هر گاه رونق بازار اسلام از اين دو كم شود خاموش است . قرآن كتابي بي خطر ، نور ،هدايت ، حكمت و كتابي چنين که كتاب زندگي و علم و انسان سازي است. و عترت خاندان پيامبر(صلي الله عليه و آله و سلم) ، خانداني است كه در طليعه آن علي (عليه السلام) است .مؤيد من عندالله است و معصومند .، آشناي به امورند و مفسر وحي وكتابند .كتاب به تنهايي هم مي تواند هادي و هم متصل نقطه خمامه دو وجه است .72 ملت خود را آشنا به كتاب و استدلال به يك كتاب مي كنند . كتاب وقتي مؤيد و مؤثر است كه هدايت گر باشد نه به هر جايي كشيده شده و يا به دست هر كسي بيفتد تا دليل و تفسير نا بجا شود ، براي اينكه اهل كتاب اهل ذكر باشند ،بايد شأ ن نزول آيات را بدانند ، خمام خامه آن را بدانند. مطلق و مقيد آنرا بدانند و همه چيز را بشناسند . اينها چيزي نيست كه شرعيت ساخته و پرداخته از آن باشد.علي (عليه السلام) به همين خاطر انتخاب مي شود و اگر مي گذاشتند كه او بماند و كار خودش را انجام بدهد،وضع ما مطمئنا شكل ديگري داشت. اگر او و فرزندانش حكومت را به دست مي گرفتند تاريخ شكل ديگري داشت ،اما نگذاشتند و.....

آمريكا
به وقت محلي آمريكا ساعت شش بود كه در فرو دگاه جان اف كندي بر زمين نشستيم. آقاي مجتهد شبستري ،سراج و يك نفر راننده مسلمان سياه پوست در بين نمايندگان سفارت منتظر ما بودند . پس از مدتي رانندگي در اتوبان هاي شلوغ و پر ترا فيك و در عين حال عظيم ،به محل اعيان نشين و نسبتا خوب نيويورك رسيديم كه اقا متگاه نماينده دولت آنجا بود.رجايي خراساني اولين كسي بود كه ما را ديد.
سپس به ديدار آقاي دعايي و سبز عليان و اميري و ديگران موفق شديم،در ساختمان مربوط به آنها بلا فا صله شام و چاي آماده كردند . سر ميز شام صحبت هاي خوبي بين ما و دكتر ولا يتي صورت گرفت. شب درست خوابمان نمي برد،اما استراحت خوبي داشتيم .

مجمع عمومي سازمان ملل
اكنون نوشته ام را در مجمع عمومي سازمان ملل در ليست ايران آغاز مي كنم ،سازمان ملل همان جايي است كه از دوران كودكي با حساسيت و د قت مسا ئل آن را پيگيري مي كردم و كمتر به ذهنم مي رسيد كه روزي در هيا ت نمايندگي ايران بر كرسي آن بنشينم . اول صبح سر صبحانه قرار شد كه آقاي دكتر ولا يتي با وزراء خارجه ملا قاتي را داشته با شند ومن و آقاي دعايي وآقاي مير مهدي در مجمع بمانيم. ساعت 10 گذشته بود كه وارد محل شديم. بلا فاصله آقاي ولايتي ملاقات با وزير خارجه روماني را آغاز كرد و ما هم به محل كنفرانس آمديم. سالن مجمع در كناردبير خانه ي 50 طبقه اي سازمان كه در عكس هامي ديديم قرار دارد وبا شكوه است وپر از صندلي كه تركيب هيا ت وزراء كشورها به اين شكوه مي افزايد. هنوز رئيس مجمع در محل كارش حاضر نيست . اولين سخنران احتمالامصر است و بعد عراق. صندلي من درست كنار نما ينده عراق است و ايران و عراق بايد در يك محل بنشينند. اسرائيل هم نزديك ما ست كه به اميد اخراج آن اينجا آمده ايم . امكانات فيلمبرداري ،عكاسي و خبر نگاري به شكل ظريف و جا لبي در بدنه مجمع و محل فو قاني تعبيه شده اند. فقط دروسط سالن صندلي چيده شده است و بقيه اعضاء مي توانند در محل مخصوص تماشاچيان قرار بگيرند . سخنرانان اجلاس، وزراء خارجه هستند. ديروز گروميكو صحبت داشته است و ديشب شام را با ريگان خورده و امروز ملاقات مفصل با او دارد ،جالب است كه بي نظمي در اينجا هم وجود دارد. نيم ساعت از وقت مقرر گذشته اما كار مجمع هنوز شروع نشده است. رئيس مجمع در اين دوره از كشور زامبيا است كه ما از اين اتفاق خوشحاليم. اولين سخنران مجمع، رئيس جمهور پرو، پرزيد نت فرنادو است كه با كف زدن ممتد حضار شروع به سخنراني كرد او پيرمردي است حدود 50 ساله و صحبت ها يش چيز جديدي را ندارد .
فرنادو:خونهاي بسيار در جنگ مي ريزد كه نبايد بريزد . سازمان ملل مي تواند جلوي اينها را بگيرد كه تا به حال نگرفته است .وسط سخنراني بود كه طارق عزيز وزير خارجه عراق در محل خود نشست و درست دو نفر با من فاصله داشت كه آن دو نفر عراقي بودند.
فرنادو: من خوشحالم كه امروز بعد از چهل سال از عمر سازمان ملل مي گذرد .در اينجا جهان را به صلح دعوت مي كنيم.سلام بر مردم ،سلام بر ملل متحد ،سلام بر آمريكاي جنوبي،سلام بر هندوراس و السالوادور كه مشكلات دارند و اميد است جنگ و خونريزي از بين مردم كنار رود و همه به استقلال اقتصادي و سياسي برسند.فرنادو: پنج سال است كه جنگ بين ايران و عراق كه دو كشور مسلما ن هستند آغاز شده وآمريكا مسئول اين جنگ است ودر دامن زدن به آن جنگ مؤثر است واين خونريزي ها بايد تمام شود.فشار امپرياليسم برعليه ليبي محكوم است.شاه محمد دوست دست از سر آمريكا بر نمي داشت.
با كف زدن ممتد حضار صحبتها يش تمام شد.كف زدن ها جدي بود و محكم،رئيس مجمع او را بدرقه كرد.
سخنران بعدي وزير امور خارجه افغانستان بود كه با تشكر از دبير كل پرز دكوئيارشروع به صحبت كرد و انگليسي صحبت مي نمود.آقاي دعايي شوخي كرد و گفت كه اگر روسي حرف بزند خيلي بهتر است. عمده صحبت ها يش عليه ايالات متحده آمريكا به خاطر توطئه در افغانستان و استقرار موشك هاي كروز و امثال اينها در ارو پا كه متوجه كشور شوروي ودول كمونيست شرق عليه سرمايه داري و امپرياليست جهاني مي شد؛ بود. او حمايت خود را از ويتنام وكامبوج فعلي اعلام كرد و اشغال اراضي و ارتفاعات سوريه و جنوب لبنان را محكوم كرد.
بيچاره به شكل مبتدي از گروميكو(وزيرخارجه شوروي) حمايت مي كرد. حملات عوامل امپرياليسم از پاكستان و ايران باعث كشتار و قتل عام و غارت بسيار گرديده و باعث تخريب منابع اقتصادي و مساجد و مدارس شده است. امپرياليست ها و ارتجاع سعي دارند كه چهره افغانستان و حواد ث آنجا را به شيوه اي خوب نشان بدهند .از طرف دولت افغانستان آمادگي كامل خود را براي حل مسالمت آميز قضيه افغانستان اعلام مي دارد.سخنران بعدي دكتر احمد عصمت عبدالمجيد وزير جديد خارجه مصر بود.
عبدالمجيد : بسم الله الرحمن الرحيم و به نستعين، ما آمادگي خود را براي حفا ظت در اين دوره كاملا اعلام مي كنيم و براي ايجاد دمكراسي در مصر صحبت مي نما ييم . من مي خواهم اينجا از ملك حسين و از مردم اردن تشكركنم بخاطرتلاششان ،بخاطر تفاهم عرب و اتحاد بينشان. ما اعلام مي داريم كه نه تنها در منطقه ايجاد حركت بين آنان براي قانع كردن اعراب و فلسطين كرده ايم بلكه اميدواريم كه آنان در كنار هم زندگي مسالمت آميزي را داشته باشند. راه حل جلوگيري از اشغالها همين است. وقتي كه اسلام با اشغال با هم جمع نمي شوند، بايد هر كدام حق ديگري را بپذيرد، ديگر بايد حق فلسطيني ها محترم شمرده شود. بايد بپذيريم ديگر بايد مردم فلسطين ،خود حكومت خود را معلوم كنند يا اگر اتحاد با ما را مي خواهند ،بيايند . ديگر بايد نماينده مردم فلسطين و سازمان آزاديبخش حقشان محترم شمرده شود. راه حلهاي زيادي هست . راه حل فارس و پيشنهاد ريگان ،مصر و فرانسه وجود دارد . با اتحاد مي تواند يكي را انتخاب كرده وهمان را عمل كند. ما از جنگ دو دولت ايران و عراق كه بهترين روابط خارجي را با ما دارند، متأسفيم. مصر اعلام كرد، در اول جنگ ، حركت غير متحد ها جاي مناسبي است براي حل جنگ و اين جنگ معنا ندارد. هر دو بايد پشتيبان اسم متحدبوده و به مبا دي حركت عدم تعهد احترام بگذارند . ما از دبير كل متحده تشكر مي كنيم وآرزو مي كنيم كه در تلاشهاي خود موفق باشد.
سخنران بعدي وزير امور خارجه عراق بود كه ما با اعلام اسم او بايد در حركتش به سوي تريبون از جاي بر مي خا ستيم. و با اعتراض آقاي ولايتي بلند شديم . پس از ديدار با وزراي خارجه رو ماني ،اورو گوئه، سورينام ،ليبي ، مجارستان عازم ديدار فاروق الشرع شديم و من نيز در آن ملاقات شركت كردم . ساعت يك بود كه مي بايست به ريزايد نس ( اقامتگاه نماينده دولت) براي ناهار و خواندن نماز مي رفتيم . در راهرو سازمان عكس تمام كساني كه از ابتدا رئيس مجمع سازمان عمومي ملل بودند نصب شده بود .

نيويورك
ظهر ناهار را زبان گاو و مغز گاو خورديم كه با سليقه خاص، آشپزاين غذا را آماده كرده بود . ملاقات آقاي دكتر ولايتي با وزير خارجه ژاپن ساعت 3 بعد از ظهر بود كه من شركت نكردم و آقاي دعايي در اين جلسه شركت داشت. بلا فاصله بعد از ملا قات به محل سازمان ملل آمديم .اولين برنامه، ملاقات با وزير خارجه بحرين ،شيخ محمد بن مبارك بود . من به خاطر ديدار 4 ساعته اي كه در منامه بحرين 4 سال قبل با او داشتم در اين ديدار شركت كردم . ملاقات بعدي ما با وزير خارجه يمن جنوبي بودو بعد هم با سريلانكا كه من ديداراز قسمت هاي مختلف سازمان ملل را به همراه مجتبي اميري خبرنگار كيهان در اين كار ترجيح دادم. از محل شوراي امنيت ،محل خبرنگاران،خبر گزاري ها ،سالن هاي فرعي سازمان بازديد كرديم . ساختما ني عظيم، وعريض و طويلي است. امابه هيچ وجه آنچه را كه فكر مي كرديم از ابهت و عظمت به چشم نمي آمد . در محل كنفرانس،آقاي دعايي از جانب ايران و سعود الفيصل از عربستان نشسته و صحبت مي كردند كه من هم شركت كردم و و وزير خارجه مالت هم آمد . آقاي دعايي اظهار داشتند كه سعود الفيصل از عراق تشكر كرده به خاطر صلح خواهي و از ايرانيان هم خواسته كه آن را بپذيرند.سازمان هاي وابسته در سازمان ملل ،عكس و پوستر و برو شور در قسمت كف به نمايش گذاشته اند . ضمنا بعضي ها هدا يايي را از كشور هاي مختلف به سازمان ملل تقديم داشته ودر گوشه وكنار ساختمان ها مشاهده،وفرش زيبا و نفيس كه نوشته ايراني داشت بر ديوار ساختمان ديده مي شد .
اميري مي گفت مصدق اين فرش را تقديم مجمع عمومي سازمان ملل كرده است . در ديدار از ساختمان و سالن شوراي امنيت به ياد شهيد بزرگوار رجايي افتادم كه روزي در اينجا نطق كرد.
صبح شنبه را بنا بر تفريح وديدار از نيويورك قرار دادم . ساعت 10 صبح به اتفاق آقاي دعايي،اميري كارمند دفتر نمايندگي و نماينده كيهان و خسرو از بچه هاي ايراني از چند خيابان گذشته وبه ساختمان و دفاتر تجارت جهاني رفتيم . اين ساختمان از بلندترين بناهاي نيويورك وشايد بلندترين ساختمان جهان باشد كه در محله ي مانهاتان جزيره شلوغ و معروف مركز تجاري دنيا وآسمان خراشهاي معروف قرار دارد.هرنفر سه دلار داديم و ساختماني كه به راستي براي ديدن بالاي آن كلاه آدم مي افتد به وسيله آسانسور بالا رفتيم.صفي بسيار طولاني كه ازصف هاي پارچه وجنس و بيكارها براي ديدن اين ساختمان دو قلوي رفيع وعظيم،كشيده شده بود . ابتدا تا طبقه 87بالا مي رفت كه بعدا تا طبقه 107 عوض شد و آسانسوراز كار افتاد .طبقه 107 آخرين طبقه مورد استفاده اين ساختمان است و همه شهر نيويورك و منطقه عظيم مانهاتان و ايا لت نيوجرسي را مي توان مشاهده كرد . ساختمان هاي بلند و شصت طبقه اي در برابر اين غول عظيم ، كوچك شده بودند . منطقه از بالا زيبا و پر بركت نشان مي داد. رودخانه ها مثل رگهاي بدن در همه قسمتها كشيده و پلهاي عظيم وبلند كه نشان تمدن و رشد صنعت در آمريكاست از ديد من گذشت. بعضي پلها كه بزرگ وطولاني مي باشند بيش از صد سال است كه ساخته شده اند .
مجسمه آزادي كه در يك جزيره كو چك و در وسط آب در نزديكي مانها تان قرار گرفته را از بالاي ساختمان ديديم ،براي رفتن به آنجا بايد از كشتي استفاده مي كرديم . كه به دليل سياسي ترجيح داديم از همان بالا فقط ببينيم و جوري نشود كه ما را در پاي مجسمه درو غين آزاديشان ببينند. آقاي دعايي هم نظرشان همين بود. اين مجسمه را ايفل مهندس معروف فرانسوي ساخته و تقديمي از سوي دولت فرانسه به آمريكاست. ساختمان واتريكو سيتي بزرگترين مركز تجاري دنياست كه بيشتر اداره آن در دست يهوديان است.
شهر نيويورك را بايد شهر يهوديان دانست چون قدرتشان در اينجا مثل نفوذشان در اسراييل است .هر چه از ساختمان هاي بلند ،بانك،تجارت و فروشگاههاي مركزي و پول را مي بينم مي گويند از آنهاست .مانهاتان از يهود است گرچه هنوز موفق نشده اند سياهان را از هارلم بيرون كنند اما نفوذ فوق العاده اي دارند. در آن ساختمان 50 هزار كارگر كار مي كنند . روزانه 50 هزار نفر مراجعه كننده دارد. به پشت بام آن رفتيم ،روز ديدار ما آفتابي و خوب بود.در اينجا تا هر جايي كه دلتان بخواهد،خواننده و هنر پيشه براي شهرت بايد دوره اي را در آن به هرزگي گذرانيده باشد .پشت شيشه ها عكس زنها و مرد هايي به حالت لخت را چسبا نده اند و از همه دعوت مي كنند تا به هر شكل و قيافه اي كه مي خواهند فساد كنند و برقصند و زمان را سپري نمايند. مجمعي از سكس،رقص،بي دردي،ساديسم هاي مختلف و وسيله اي براي تخريب روح و روحيه اي سرخورده در ميان جوانان.
پس از آن به خيابان چهاردر منطقه ويليج رفتيم كه اين خيابان يكي از چهار مركزي است كه مرداني با مردان ديگر ازدواج مي كنند و گاه خود را به شكل زنان آرايش مي نما يند . در اين محل كه بسيار چند ش آور و نفرت آميز بود، صدها مورد مرداني را مي ديدم كه دو تا دو تا وبا هم مثل زن و شوهر راه مي رفتند،خريد مي كردند، در رستوران هاي خاص خود چاي و قهوه مي خورند و گاه تظا هرات براي آزادي بيشتر در فساد و تباهي به راه مي اندازند كه شهردار نيويورك از اين قوم است و از اينها حمايت مي كند.شواهد نشان مي دهد اين افراد به تعبير دوستان ،انجمن قوم لوطند. فعاليت سياسي داشته و پشت پرده، انسجام قومي دارند.آقاي مانديل از حزب دمكرات از اين گرو ه ها است و دمكرا تها معتقدندكه دموكرات عمل كردن يعني آزادي به هر شكل و تا هر جا. در پايان اين ديدار دلم از هر چه نيو يورك و آمريكا بود گرفت و شكر كردم خدا را به خاطر ايمان مردم و توجه به خداوند كه از مردم عناصري با حجب،شرم دار ، مليح واصولي ساخته است .و در جامعه ما امراضي از اين دسته وجود ندارد واگر هم دارد بسيار كم و محدود است . هوا صا ف ،شفاف آفتابي شده بود ،ساختمان فوق دوازده سال پيش ساخته شده است. از آنجا همه جاي نيويورك را مي توان ديد. ساختما ن اميا براستيت كه دو سال قبل ساخته شده همچنان با 102 طبقه عظمت و شكوه خود را حفظ كرده است. ما در اين كتاب هابا اين ساختمان آشنا بوديم. گر چه امروز از رونق گذشته اش افتاده است.برادران مي گفتند ساختماني در شيكاگو وجود دارد كه از اين ساختمان بلند تر است.پس از ساعتي ديدار كه بسيار برايم جالب بود براي خريد به چند فروشگاه رفتيم ،در فروشگاه ها آن سليقه،تنوع وزيبايي اجناس كه در انگليس و آلمان مشاهده كرده بود يم به چشم نمي خورد،جنس ها كمي ارزان به نظر مي رسيد. و115دلار ،من خريد كردم . كفش و پيراهن براي برادرانم سعيد و رضا و حسين پسر عمويم.آقاي دعايي خريد بيشتري كرد.
سپس به گشت و گذار در نيوجرسي پرداختيم اوّل از محله كوپه از سياهان ديدن كرديم كه وضعش بسيار كثيف و خراب بود و اين محله نزديك به مانهاتان ثروتمند،خيابان اعيان نشين پنجم قرار داشت .بعد از آن به ميدان واشنگتن اسكونژي رفتيم كه جاي خل ها و ديوانه هاي ماشيني و جامعه ي صنعتي است و جايي كثيف وفاسد و مركزي براي انواع و اقسام مردم و آدمهايي كه مشغول اخراج روح و روح القدسند و تشنه اي فرياد ميزند.از آنجا به محل وخيابان 42 كه محل اوباش واراذل و تئاترها و سينماها و افراد لخت و عور كه حركت مي كردند،رفتيم ،ولي همان وقت موانع مذهبي و ملي در كشورمان اجازه براي هر نوع كاري را نمي داد. بچه ها مي گفتند يك نوع بيماري مسري و خطرناك در ميان اينها بنام ايدز ايجاد شده كه قابل جبران نيست و مردم را از سرايت به خويش به وحشت انداخته است.
خسته به ريزايدنس برگشتيم .اين بود همان نيويوركي كه از بچگي به عنوان بزرگترين شهرهاي عالم به ما معرفي كرده بودند و گفته بودند كه از شهرهاي سالم دنياست. نيويورك راشهرآسمان خراشها ، غول هاي بي شاخ ودم ، شهر جهودان،شهر كثيف وبي نظم ، شهرپول سازان ، شهر سياه وسفيد ،شهر محله هارلم ،از فقير ترين مردم آمريكا و خلاصه شهري قبيح، بي شرم ،پليد و وخيم يافتم . جايي كه به آساني براي 10 دلار آدم مي كشند. يهودان با دست باز مي چاپند . وبر تار وپود اقتصاد جامعه مصلتند و سياهان آن در ابتدائي ترين و جاهلانه ترين شرايط روحي و مادي بسر مي برند .
شب آقاي دكتر ولايتي مهمان داشتند مهمان او علي تركي وزير خارجه ي ليبي بود من و آقاي دعايي با بچه هاي انجمن اسلامي – هيأت مدير ه ي آمريكا و كانادا جلسه داشتيم. بي پرده و صريح برايشان صحبت كرديم من از وضع بد در اروپا و دخالتهاي بي جا وقدرت اقليّتهاي فرصت طلب برايشان صحبت كردم كه با استقبال اين بچه ها روبروشد و در مجموع متوجه شديم كه اين بچه ها تفاوت بسياري با اروپائيان دارند و معتقد و متعهد عمل مي نمايند و نيز با دفاتر حفاظت و نمايندگي سازمان ملل و بنياد همكاري خوبي دارند.ريشه كيهان در اينجا هم پخته شد .اين خدمت و انجام صادقانه آنها بود كه ما از اين حالت و رو حيه شان خيلي تمجيد كرديم.

-1شهيد غلامرضا سلطاني
-2آيت اللّه مرحوم حاج شيخ مرتضي حائري يزدي
-3آيت اللّه حسين وحيدخراساني
-4آيت اللّه حاج شيخ اسماعيل صالحي مازندراني
-5آيت اللّه حاج شيخ علي مشکيني
-6آيت اللّه ابوالقاسم خزعلي
-7آيت اللّه شيخ يحيي انصاري شيرازي
-8حجت الاسلام محي الدين فاضل هرندي
بهره بردکه تاثير به سزايي درشکل گيري شخصيت آن بزرگوار داشت.
اواز ابتداي ورود به «قم»، در جريان15خرداد 1342و شروع نهضت پيروزمند امام خميني (ره)قرار گرفت. خودشهيد در اين باره چنين مي‏گويد:«امام به مناسبت وفات حضرت فاطمه (س)مجلس سوگواري تشکيل مي داد، در منزل خويش مجلس عزا برپا مي‏داشت. روزي سخن از قرارداد ننگين کاپيتولاسيون به ميان آمد و امام در جمع مردمي که از قم و برخي از شهرهاي ديگر بودند، سخنان مهمي بر عليه نظام و سياستهاي غربي حکومت ايراد کردند، هفت روز بعد در قم حکومت نظامي اعلام شد و امام را به تهران بردند، من از آن تاريخ فعاليتهاي سياسي خود را در کنار تحصيل و درس آغاز کردم.»
پس از تبعيد امام (ره) شهيد موسوي همراه افرادي چون شهيد «محمد منتظري» شبها در حرم حضرت معصومه (س)در مسجد بالاسر براي سلامتي و رهايي حضرت امام خميني (ره)دعاي توسل مي‏خواندند.باگذشت زمان شهيد «موسوي» برشدت مبارزات خود افزود.اوبا تهيه دستگاه تايپ و استنسيل، اعلاميه‏هاي امام را که از نجف به ايران مي‏آمد، تکثير مي‏کرد و با ماشين فولکس خود مخفيانه در شهرهاي مختلف پخش مي کرد. اودردوران مبارزات در شهرها و روستاهاي زيادي با سخنرانيهاي گرم و افشاگرانه مردم را بيدار و با اهداف امام خميني (ره)آشنا ‏ساخت. در اين راه بارها دستگير و به زندان افتاد و مورد بازجويي و شکنجه قرار گرفت. از جمله يک بار به همراه شهيد «محمد منتظري» و آيت اللّه حاج شيخ «احمد جنّتي» در زندان «قزل قلعه» در بند شد. امّا هرگز در راهي که انتخاب کرده بود، سستي به خود راه نداد.وي در آن دوران براي تهيه تسليحات براي مبارزه مسلّحانه نيز اقدام کرد و چند قبضه، سلاح گرم تهيه نمود و در منزل پدرش مخفي ساخت. گاهي به برادرانش اظهار مي‏داشت که چه موقع خواهد رسيد که از اين اسلحه‏ها بر ضد حاکمان جور استفاده کنيم؟!
در سال 1356و 1357 و ايام اوجگيري انقلاب يکي از پيشتازان مبارزه و شرکت در راهمپيماييهاي قم بود، اگر کسي مجروح مي‏شد، او با ماشين آنها را از صحنه درگيري خارج و به مراکز درماني مي‏رساند، و لذا بارها با لباس خونين به منزل خويش ‏رفت. در يکي از راهپيمايي ها که طلاب و علما و ديگر اقشار مردم به سوي منزل آيت اللّه« حسين نوري همداني» در حرکت بودند، مقابل مزار شيخان که رسيدند، مزدوران رژيم، به سوي مردم تيراندازي کردند و عده‏اي شهيد و مجروح شدند. در آن گير و دار که هر کسي براي نجات جان خود مي‏کوشيد، شهيد «موسوي»، مجروحين را جمع آوري و به بيمارستان کامکار مي‏رسانيد و در راه نجات آنها تلاش مي‏کرد.«محمدي» يکي از اعضاء ساواک« قم»، در مقابل بيمارستان «کامکار »از شهيد «موسوي »مي‏پرسد؛ ديشب در مسجد بالاسر حضرت معصومه (س)چه کسي اعلاميه پخش مي‏کرد؟ اگر به اين سؤال جواب بدهي به تو مي‏گويم امروز چند نفر شهيد شده‏اند. سيد ابوالقاسم موسوي جواب مي‏دهد: ديشب من اعلاميه پخش مي‏کردم. او نيز مي‏گويد: امروز 7نفر شهيد شدند.
مبارزات و راهپيمايي ها هر روز و هر شب ادامه داشت تا اينکه پايه‏هاي رژيم ستمشاهي پهلوي، يکي پس از ديگري فرو ريخت و نهضت امام (ره)به پيروزي نزديک شد. امام خميني (ره)اعلام کرد به ايران مي‏آيد، شهيد موسوي نيز يکي از اعضاء هيئت استقبال از امام بود. روز 12بهمن 1357امام وارد ايران شد و تا 22بهمن که انقلاب شکوهمند اسلامي ايران به پيروزي رسيد، در مدرسه علوي مستقر بود. شهيد موسوي نيز در آنجا در خدمت امام و انقلاب به فعاليت مشغول بود.
انقلاب که به پيروزي رسيد، ياران امام که همه رنجها و ستم‏هاي ظالمان را با تمام وجود لمس کرده بودند، براي حفظ دستاوردهاي انقلاب، باز هم با پذيرش مسؤوليت‏هاي سنگين دين خويش را به اسلام و انقلاب ادا کردند.
شهيد موسوي نيز با پذيرش مسؤوليتهاي گوناگون، گامهاي بلند ومبارکي براي ادامه خدمت به مردم وانقلاب برداشت که از اين قرار است:
-1کنترل پادگان لويزان( ستاد نيروي زميني)
-2فعاليت و راه اندازي کميته انقلاب اسلامي دامغان در سال 1358ه.ش.
-3تأسيس سپاه پاسداران انقلاب اسلامي دامغان، همراه با ديگر ياران.
-4تشکيل دادگاه انقلاب دامغان.
-5حاکم شرع دادسراي انقلاب اسلامي و محاکمه بعضي از مفسدين و اشرار.
-6خدمت در جهاد سازندگي دامغان.
-7نماينده امام (ره)در هيأت هفت نفره احياء و واگذاري زمين استان سمنان.
-8نماينده امام (ره)و امام جمعه رامهرمز از سال 1360تا 1363.
-9نماينده مردم رامهرمز در مجلس شوراي اسلامي، در دوره دوم مجلس.
شهيد موسوي، روحاني مبارز، زجر کشيده، دلسوخته انقلاب و محرومين، تلاشگر خستگي‏ناپذير، عاشق امام (ره)و ولايت بود. از نظر اخلاقي نيز، ويژگيهاي داشت که در اين مختصر نمي‏گنجد، به عنوان نمونه بعضي از صفات برجسته‏اش را متذکر مي‏شويم.
مطيع خدا و اولياء معصومين
او در راه اطاعت از خداوند متعال همه سختي‏ها را با آغوش باز پذيرا بود. آنچه را موجب رضاي خدا و وظيفه الهي خويش مي‏ديد، عمل مي‏کرد و لحظه‏اي به فکر خود و موقعيت اجتماعي‏اش نبود. در همه کارها به خدا توکل مي‏کرد و تنها به او اميد داشت.
پيشگام در کارهاي نيک
پيشي گرفتن درنيکوکاري جزء سرشتش بود، هر کجا احساس مي‏کرد، کمکي از دستش ساخته است، از همه زودتر اقدام مي‏کرد.
در دوران آغازين طلبگي‏اش در دامغان آيت اللّه دامغاني در نظر داشت مسجدي بنا کند، در جلسه‏اي که مردم حضور داشتند، مطلب را با آنان در ميان گذاشت و از آنها درخواست کمک کرد.
سيد ابوالقاسم در آن مجلس حاضر بود، زودتر از همه با صداي بلند گفت: من ده تومان براي اين امر هديه مي کنم و ده روز هم کار مي‏کنم.
مرحوم آيت اللّه «دامغاني» دست «سيد ابوالقاسم» را بلند مي‏کند و مي گويد: مردم از اين پس نيکوکاري را بياموزيد.
شهيد «موسوي»، استراحت را براي ديگران مي‏خواست و خود را براي آسايش مردم به زحمت مي‏انداخت.
زماني بر اثر خرابي قناتهاي روستاي حسن آباد مردم دچار کم آبي شدند. اين روحاني فداکار، وارد کار شد و با رجوع به ريش سفيدان و کمک پدر بزرگوارش با تلاش چند ماهه، قناتها را لاي روبي و آباد کرد و مردم را از کمبود آب نجات بخشيد.

کسي را نمي‏يابي که با او آشنا باشد و محبتش را در دل نداشته باشد. بدين سبب کمک به ديگران به ويژه محرومين، را از وظايف خود مي‏دانست و بخش مهمي از زندگي او را تشکيل مي‏داد.
در ايّامي که امام جمعه رامهرمز بود، از تهران و علماي قم کمک مالي مي‏گرفت و براي خانواده‏هاي محروم لباس و مواد غذايي تهيه مي‏کرد و به منازل آنها مي‏برد.
در اوايل جنگ تحميلي عراق، حدود پنجاه هزار آواره جنگي در رامهرمز اسکان داده بودند، که 25000نفر داخل شهر و 25000نفر در چادرهاي بيرون شهر ساکن بودند. شهيد موسوي تمام کارهاي آنها را رسيدگي مي‏کرد. حتي دعواهاي خانوادگي آنها را حل و فصل مي‏نمود.
او که خود از محرومين ودردکشيدگان جامعه بود ،در سنگر مجلس شوراي اسلامي نيز در طرح‏ها و لوايح با جديت مدافع پابرهنگان بود.براي نصيحت و موعظه و تبليغ اسلام ارزش خاصي قائل بود. سخنرانيها و خطابه‏هايش قبل از انقلاب شيوا و جذّاب افشاگر جنايات ظالمين و بيانگر حق و حقيقت بود. بارها از طرف مأمورين رژيم به اداره آگاهي برده شد و از او خواستند که تعهد بسپارد تا در منبرهايش بحث سياسي نکند، اما او نپذيرفت، و آنچه را وظيفه مي‏دانست، بيان مي‏کرد مدتي از منبر و سخنراني ممنوع شد؛ ليکن در بين مردم و پائين منبر حقايق را بيان مي‏کرد.او شيفته هدايت جوانان بود، در سالهاي 1348تا 1356 در تهران ( شميران) به همراهي شهيد سيد حسن شاهچراغي و جمعي از دوستان روحاني براي جوانان و نوجوانان برنامه‏هاي تابستاني داشتند. صدها جوان و نوجوان را در مساجد، جمع مي‏کردند و کلاسهاي اعتقادي و سياسي برپا مي‏نمودند، گاهي، عوامل رژيم، با آن برخورد مي‏کردند و کلاسها را تعطيل مي‏نمودند.
وي مدت ده سال همه هفته پنج شنبه و جمعه از قم به تهران مي‏آمد و جلسات مختلفي را اداره مي‏کرد و اين را براي خود وظيفه مي‏دانست.

يکي ديگر از ويژگيهاي شهيد «موسوي»، بي‏توجهي به دنيا بود. پشت پا زدن به خواسته‏هاي نفساني يکي از نمونه‏هاي آشکار آن است.
در تمام طول زندگي در منزلي که زمين آن هم وقف بود، به سر مي‏برد. وقتي هم که پيشنهاد تعويض آن را به او دادند، نپذيرفت.
عشق به امام و ياران اوامام (ره)را مقتدا و مراد خويش مي‏دانست و در هر حال حتي زير شکنجه‏هاي ساواک اين علاقه را کتمان نمي‏کرد.گاهي براي دستيابي به نوار سخنان ايشان در زمان طاغوت، فرسنگها راه مي‏رفت و زحمتها و خطرهاي فراواني را به جان مي‏خريد. علاقه شديدي به شهيد سيد محمد بهشتي و ياران او داشت، بعد از حادثه 7تير 1360 در تشييع جنازه آن شهيدان بزرگوار، با پاي پياده تا بهشت زهرا آمد به گونه‏اي که تمام کف پاهايش تاول زده بود.

وي در عبادت و شب زنده داري و دقت در اقامه نماز اول وقت ممتاز بود. بعد از اينکه به اهميت نماز اول وقت واقف گرديد، براي اينکه مبادا از اين امر مهم غافل شود، با خدا عهد کرده بود، اگر نمازش از اوّل وقت تأخير بيفتد، صد تومان، صدقه بدهد.

در خطبه‏هاي نماز جمعه «رامهرمز »جوانان را براي رفتن به جبهه دعوت مي‏کرد. خود نيز در جبهه حضور فعّال داشت و عاشق شهادت بود. بارها مي‏گفت: عده زيادي را به جهاد فرستاده‏ام و به مقام رفيع شهادت رسيده‏اند، ليکن خودم هنوز به اين مقام نائل نشده‏ام. در بعضي مواقع، با اصرار از خداوند متعال شهادت را مي‏طلبيد.

روز اوّل اسفند 1364با پنجاه تن از شخصيتهاي مملکتي و روحانيان و ياوران انقلاب، که در ميان آنان حجت الاسلام شهيد حاج شيخ فضل اللّه محلاتي نماينده امام (ره)در سپاه پاسداران انقلاب اسلامي و هفت تن ديگر از نمايندگان مجلس شوراي اسلامي، و چند تن از قضات دادگستري وجود داشتند، در حالي که توسط هواپيماي مسافربري متعلق به شرکت آسمان عازم جبهه‏هاي جنوب بودند، در نزديکي اهواز از سوي دو فرزند جنگنده متجاوز عراقي مورد حمله قرار گرفتند و در منطقه ويس در 25کيلومتري شمال اهواز با سقوط هواپيمايشان به شهادت رسيدند.
شهيد موسوي با همين هواپيما پرواز کرد، اما نه تنها پرواز در آسمان زمين که، پرواز به سوي کوي دوست و ملکوت اعلي، و پرواز به سوي آسمان قدس ربوبي.
عاشق سوخته جان را چو بر بال شکست
بال جان واشد و تا منزل جانان پر زد
از آن‏جا که اين گروه عازم جبهه‏هاي نبرد حق عليه باطل بودند و در جمع آنان تعداد زيادي از علما و روحانيون به درجه رفيع شهادت نائل آمدند، اين روز به عنوان روز روحانيت و دفاع مقدس نامگذاري گرديد.
بدن پاک و مطهر شهيد سيدابوالقاسم موسوي دامغاني در ايوان شرقي پائين مسجد طباطبائي ورودي مسجد بالاسر حضرت معصومه (س)در کنار تربت شهيد حاج شيخ فضل اللّه محلاتي به خاک سپرده شده است و در ذيل سنگ قبر شهيد محلاتي، اين جملات را مي‏خوانيم:
... حجت الاسلام سيد ابوالقاسم موسوي دامغاني که در روز اول اسفند 1364در فاجعه هوايي به دست مزدوران بعثي به شهادت رسيد. منبع:نرم افزار توليد شده توسط کنگره ي شهداي روحاني در قم

وصيت نامه
بسم الله الرحمن الرحيم
«الذين آمنوا و هاجروا و جاهدوا في سبيل الله بأموالهم و انفسهم أعظم درجة عندالله و اولئك هم الفائزون»(سوره توبه آيه 20)
خداوند متعال توفيق نصيب فرمود به همراه جمعي از روحانيون معظم و نمايندگان محترم روانة جبهه ،‌ كعبة دلهاي عاشقان خدا و ايثار و شهادت بشويم.
با برادر عزيز آقاي سيد حسن شاهچراغي لازم ديديم وصاياي خودم را بدين وسيله بنويسم. اميد است كه اگر خداوند لايق ديده و شايستة ورود به بارگاه ربوبي يافت و به محفل عباد صالح و شهدا و صديقين اجازة ورود فرمود اين وصيت به عنوان آخرين كلماتي كه از زبان دل بر مي خيزد ، براي فرزندانم و همسرم و والدين گرامم و اخوان ارجمند و همشيرة مهربانم و بستگان محترم و دوستان عزيز و همشهريان و همكاران و موكلين محترم و مردم شهيد پرور و رشيد كشور و همة خدمتگزاران فداكار به يادگار بماند.
با اعتقاد به يگانگي خداي لا يزال و قادر و متعال ، عليم و حكيم و مدبر امور و فعّال ما يشاء ،‌ انبياء عظام الهي بالأخص خاتم انبياء پيامبر بزرگ اسلام (ص) و امامت دوازده امام معصوم و ولايت فقيه و اعتقاد به حقّانيت مرگ و سؤال در قبر و حساب و كتاب و ميزان و صراط و بهشت و جهنم و اميد به رحمت و غفران الهي ، وصيت خود را آغاز مي كنم:
پدر بزرگوارم ! شما زحمت كشيديد و هنوز هم تحمل فراوان مي كنيد ، من از محبت و زحمات شما ، نتوانستم حق شناسي كنم و حق شما را نتوانستم رعايت نمايم و همچنين حقوق مادر سخت مهربانم ،‌ اولاً حلالم كنيد و ثانياً اگر خدا مرا لايق شهادت ديد ،‌ در عزايم جداً صبر كنيد كه خدا با صابرين است و صابران را دوست دارد و اجر صابرين بي حساب است . به مردم محبت كنيد و از لطف و محبت آنان قدرداني نمائيد و به همسرم كه رنج فراوان برد و پا به پاي من و همراه من ، همة زحمات زندگي دشوار مرا تحمل كرد و خدا مي داند كه من از او راضي هستم ، اميد است او هم از من راضي باشد. به او محبت كنيد و احترام نماييد و به مادرم تأكيد مي كنم كه در عزايم ، همچون زينب (س) شير زن كربلا صبر كند و بي تابي نكند و خودش را اذيت نكند و آبروي مرا با صبر ،‌ حفظ كند و همسرم را همچون هميشه مورد محبت و لطف خود قرار دهد. بابا ! با صبرت ، دل اولياء اسلام را شاد نما و ماية عزت مؤمنين و سرافرازي اسلام را فراهم نماييد و از فرزندانم كه نه ، بلكه از فرزندانت مهربانانه مراقبت نما ، تا در آن راهي كه خدا مي خواهد و انبياء به آن دعوت مي كنند و سعادت دنيا و آخرت هست و انسان فقط به پيمودن آن ـ كه عبادت (اطاعت) خداي (رب العالمين) هست ـ بپيمايند.
برادران بزرگوارم آقاي سيد جعفر و اخوي سيد ابوالفضل ! اميد است در پرورش فرزندانم همچون فرزندان خودتان مراقبت داشته باشيد و در عمل به اسلام ، سخت مراقب و مستقيم باشيد و بكوشيدتا كه فرزندان ما (پسرو دختر) اسلام را بشناسند و پاسدار اسلام باشند و الگوي عيني و عملي همة ارزشهاي اسلامي باشند.
و در اين راه به پيامبر بزرگ اسلام و ائمة هدي قدم به قدم تأسي نماييد.
اميد است پدر قبول زحمت كنند و به عنوان وصي ، به وصايا عمل نمايند. اخوي سيد ابوالفضل را به عنوان ناظر بركار و حركت و امور فرزندانم تعيين مي كنم .
اخوي ، سيد جعفر كه نزديك تر است ، بچه ها را مورد محبت و تفقد قرار دهد.
تأكيد مي كنم كه به مردم، آنهائي كه از دور و نزديك براي رضاي خدا و تعظيم شعائر در مراسم شركت مي كنند، احترام بگذاريد و از آنان قدرداني نماييد. از هيچكس گله نكنيد و يا احدي را دشمن من ندانيد و به اين بهانه با كسي عدوان نكنيد. بدانيد من از همة كساني كه به شخص خودم اهانت كردند و يا در هر جا غيبت مرا نمودند ، گذشتم. اميد است خدا هم بگذرد. اما كساني كه تهمت زدند ، از آنها نمي گذرم. البته اگر توبه كنند و به ديگران تهمت نزنند ، اميد است خدا بگذرد.
خواهر مهربانم! از تو انتظارم اين است كه در عزايم قهرماني نشان بدهي و مثل عمه ات حضرت زينب (سلام الله عليها) مقاومت بخرج بدهي . ميهمانان را با روي باز و با لبخند پذيرايي كني و همه را دلداري بدهي و افتخار كني كه برادرت به شهداي راه خدا ملحق شده. اميد است در قيامت با هم در جوار مادرمان و آباء و اجداد طاهرينمان زندگي كنيم.

همسرمهربان ! من براي تو رنج فراوان و زحمت زيادي در زندگي مان فراهم كردم. جداً طاقت فرسا بود. قبل از انقلاب و بعد از انقلاب چه آن روز كه در خانة پدر و مستأجري زندگي مي كرديم و چه آن روز كه زندگي دسته جمعي داشتيم و چه آن شبها و روزها كه در دلهره و اضطراب در راه مبارزه با رژيم منحوس پهلوي به سر مي برديم و چه پس از انقلاب ، كه در يك كلمه ، همة زندگي تو زحمت و رنج و مهاجرت بود.
اميد است همة زحمت هائي كه نمي بايست بكشي ، كشيدي و به پاي من رنج و مفارقت و هجرت را كه تحمل نمودي ، بر من حلال نما ! اميد است در بهشت رضوان ، خدا به تو اجر بدهد و فاطمه زهرا(س) از تو شفاعت كند. من بگويم كه تو هيچ وقت مانع كار من نبودي و به هر مقدار مي توانستي در كنار من پا به پاي من با محبت و دلسوزي آمدي ، خدايت اجرت بدهد .
به هر حال حلالم كن و در عزايم صبر كن و ماية ‌تسليت براي همه خصوصاً مادر و فرزندانم باشي ، بكوش بر اعصابت تسلط داشته باشي و با بچه ها با زبان خوش و لبخند بر خورد كني و در تربيت بچه ها از بابا و اخوانم كمك بگير و سعي كنيد محل زندگي شما قم باشد.
(پسرها طلبه شوند و دخترها هم درس طلبگي بخوانند و تا آنجا كه مقدور است با طلبه ازدواج كنند.)
فرزندان عزيزم !‌ نور چشمانم ! من باباي خوبي براي شما نبودم ، چون نتوانستم آنچنان كه مي خواستم در تربيت و پرورش شما تلاش كنم. اميد است خودتان با تمسك به قرآن كريم و تأسي به اهل بيت و تبعيت از اسلام و تعليمات آن كه اسلام ، دين انسان سازي و مكتب رشد و تعالي روحي و تكامل معنوي است و قادر است انسان هائي همچون پيامبر اكرم (ص) و امير المومنين و فاطمة زهرا (س) و خديجة زهرا(س) و ائمة هدي (ع) و امام امت رهبر كبير و بزرگاني همچون شهداي محراب و شهيد مظلوم بهشتي عزيز و شهيد بزرگوار مطهري و ديگر بزرگان ، پرورش دهد.
اميد است شما بتوانيد قصور مرا جبران كنيد و با الهام گرفتن از آيات كتاب خدا و رهنمودهاي اولياء خدا و مراقبت از خويش و دوري از هواي نفس و تهذيب اخلاق و تزكية نفس ، محبوب خدا و رهرو راه انبياء و ائمة طاهرين بشويد.
ماية عزت اسلام و فخر امام زمان و روشني چشم ما باشيد.
فرزندان عزيزم ! راهش ، اول آشنا شدن با اسلام ، معرفت به خدا و اسلام ، پيدا كردن باور و اعتقاد راسخ به معتقدات اسلام ، توحيد يعني فقط خدا را پرستش كردن و فقط خدا را شايستة عبادت و اطاعت دانستن و همه چيز و همه كس را از زاويه ديد او دانستن و به او اتكا كردن و همة اميد را به او بستن و همه چيز را از او خواستن و خود را در هر حال و هر جا زاوية در محضر او ديدن و فقط از عدل او ترسيدن. در پايان هر چه هست اوست و از او است و بازگشت همه چيز به اوست.
به خدا فكر كنيد و براي كسب رضاي خدا عمل كنيد ، اوامر الهي را به كار ببنديد و محرمات الهي كه از حكمت خداي سبحان سرچشمه مي گيرد و پاكي و طهارت انسان ها را تأمين مي كند ، مراعات نماييد. بكوشيد مستحبات را مراعات كنيد و مكروهات را ترك نمائيد. حلال خدا ، حلال و حرام خدا براي شما حرام باشد ، حريم و حدود الهي را نشكنيد. بدانيد كه اگر اين چنين كرديد ، خودتان را رشد داديد و به سيادت و سعادت دنيا و آخرت رسانديد و محبوب خدا و بندگانش قرار مي گيريد و الّا سقوط مي كنيد و در دنيا از ارزش و عزت و لياقت و صلاحيت و محبوبيت خالق و خلق مي افتيد و در آخرت هم گرفتار عقوبت الهي خواهيد شد واز رحمت واسعة خدا محروم و توفيق زندگي در جوار صالحين و شهدا و صديقين را پيدا نخواهيد كرد.
بكوشيد ، خودتان را مراقبت كنيد. تقواي الهي را در هر حال و در هر شأن مراعات كنيد. از خدا بترسيد و خدا را حاضر و ناظر بر تمام اعمال و افكار و همه چيز خود بدانيد و پيامبر عظيم الشأن اسلام حضرت محمد بن عبدالله (ص) ـ كه خداوند كريم اسوه و الگوي عملي ما قرار داده و فرمود : «و لكم في رسول الله أسوةُ حسنة »ـ را الگو قرار بدهيد. اولاً بكوشيد تاريخ زندگي و سيره و روش آن حضرت را ـ كه او مستقيماً از وحي و از خداي رب العالمين گرفته شده ـ مطالعه كنيد و خوب بشناسيد و هم چنين اهل بيت آن حضرت را كه شما سزاوارترين و بر شما فرض حتمي است كه اين چنين باشيد. چون شما فرزند پيامبر و فرزند فاطمة زهرا و اميرالمؤمنين (ع) هستيد، پس شما بايد فخر كنيد كه از نسل چنين خاندان عظيم و برگ هستيد كه جدتان خاتم الانبياء اشرف الناس و رسل، و مادرتان فاطمة زهرا صديقة طاهره و اجداد طاهرين و آباء كرامتان ائمةهدي اميرالمؤمنين و سيد الشهداء امام سجاد (ع) و باقر العلوم (ع) و امام جعفر صادق (ع) و امام موسي كاظم (ع) و عم بزرگوار شما امام رضا (ع) است.
پس مسئوليت شما در شناختن اين بزرگان و تأسي به آنان سنگين است و رسالت شما در حفظ آثار آن بزرگان و بر دوش كشيدن پرچم مكتب و پيمودن راهشان حساس سنگين است. بدانيد كه خداوند خون آن بزرگان را در رگ هاي شما جاري كرده و روحيات و صفات ذاتي آنان را به وراثت به شما منتقل كرده و اين عنايات خدا به شماست و زمينة بسيار خوبي براي رشد شماست. قدر شناس باشيد و بهره بگيريد و خودتان را با تعليمات آنان و تأسي به آنان بالا بكشيد و به آنان نزديك كنيد. بكوشيد ماية عزت و آبرو براي پيامبر و ائمه هدي (ع) باشيد و اسباب سرشكستگي براي آنان فراهم نكنيد و روز قيامت از فيض زيارت و زندگي در جوارشان محروم نشويد.
محمد باقر، بابا! تو زندگي مرا ديدي ، ديدي كه من حتي يك روز آرام نبودم. ديدي كه همه اش در تلاش و كار و خدمت بودم ، اما من بجائي نرسيدم و كاري نكردم و جداً نتوانستم شهد شيرين معرفت خدا و اسلام را بچشم . و همه اميدم توئي ، بابا تو حاصل رنج هاي من هستي. من خودم را در تو مي بينم و فكر مي كنم در تو به كمال مي رسم و تحصيل تو و كسب علم و عرفان و فهم تو ، سطح و برداشت هاي بالاي تو از اسلام و قرآن مرا راحت مي كند و روحم را آرام.
بابا! من نام تو را محمد باقر گذاشتم به اميد اينكه آنچه پيامبر اكرم (ص) آورد و امام باقر العلوم (ع) داشت ـ كه شكافندة همةعلوم بودـ فرابگيري و خودت را باور نمائي ، به اين اميد ،‌ نامت را محمد باقر گذاشتم و شبهاي ماه مبارك رمضان خصوصاً عيد فطر ، شب تولدت هزار ركعت نماز ، اقامه كردم و هميشه برايت دعا كردم و آرزوي گرم و داغ من اين است كه مرحوم شهيد بهشتي و شهيد آيةالله صدر و شهيد مطهري را در وجود شما و بالاتر امام عزيز و بالاتر امام باقر (ع) را در شما زنده ببينم ، البته بگويم : من خودم را خيلي كوچك تر از اين مي بينم كه بلند پروازي هائي را بكنم ، ولي از فضل و لطف خدا ساخته و با سعي و تلاش توفيقات الهي شامل مي گردد. بابا ! «ليس للانسان الا ما سعي » بابا ! اگر زمين از آن علم است آن هم علم دين ، علم دين ، كه علم دين علم انبياء و علم ائمه است. علم دين ، ‌علم توحيد ، علم معاد و علم حكومت و سياست و همة دانش هاست. خدا ارزشي به علم و ايمان داده است و بدان كه «مداد العلماء أفضل من دماء الشهداء» پس هر كاري ، هيچ حادثه اي تو را از فرا گرفتن علم و عمل به آن و مجاهدت در راه آن باز ندارد. اميد است تو با حركت عميق روحي و معنوي و سير و سلوك ، راه الهي ات (بسوي خدايت) و ايمان و عمل و مجاهدت در راه خدايت ، باباي شرمنده ات را پيش خدا و رسول و اولياء اسلام سرفراز گرداني.
بابا ! نمازت را با تعقيباتش ، نماز شبت را با همه جزئياتش مراقبت كن و نماز را به دعا ونيايش با خدا و عبادت و خلوت با خدا اهتمام جدي بورز. در حوزه سعي كن اساتيد با معنويت و خدمت گزار به اسلام پيدا كني و با آنها انس و الفتي داشته باشي ، غير از درس نيز به منزل آنها بروي و از معرفت و ادب و كمال آنها بهره بگيري ، از باب مثال آية الله جوادي آملي و آية الله مشكيني و امثال اينها.
بكوش دوستان خيلي پاك تر و خالص تر و جدي تر و با تقواي بيشتر از خودت را پيدا كني كه اهل عبادت و مجاهدت در راه خدا هستند واهل بذله گوئي و بيهوده كاري نباشند و عمرشان را تلف نكنند. آنها را در حوزه مرحله به مرحله بشناسي و با آنها هم حجره و هم مباحثه شوي ، از دوستان بي تقوا و بي پروا پرهيز كن.
بابا ! به مادرت و به بچه ها احترام بگذار و محبت كن و به امود و مسائل آنان توجه كن. به اخلاق خودت برس و سعي كن به تأسي با اخلاق پيامبر اسلام (ص) و ائمه هدي داراي اخلاق كريمه و سجاياي حميده بشوي. مراقب مصطفي باشيد. مصطفي بحمدالله زمينه دارد و داراي استعداد خوبي است. اميد است آنچه را كه براي شما گفتم ، او هم به گوش جان بشنود كه براي او هم گفتم. نام او را كه مصطفي نهادم به معني برگزيده شده ، همچنان كه جدش برگزيدةالهي بود. اميد است او هم از برگزيدگان الهي بشود.
دخترهاي مهربانم در عزايم بي تابي . . . .
همانطوري كه در پايان صفحه مشخص است ، وصيت نامه به پايان نرسيده كه گويا شهيد موفق به بپايان نمودن وصاياي خويش نمي شود.
موسوي دامغاني

پيام امام(ره)
حضرت امام خميني (ره)در پيامي که به روحانيت صادر کردند، درباره حضور گسترده و مستمر روحانيت در ميادين نبرد با کفر و شرک و نفاق چنين فرمود:...خدا را سپاس مي‏گذاريم که از ديوارهاي فيضيه گرفته تا سلولهاي مخوف و انفرادي رژيم شاه، و از کوچه و خيابان تا مسجد و محراب، امامت جمعه و جماعات، و از دفاتر کار و محل خدمت تا خطوط مقدم جبهه‏ها و ميادين مين، خون پاک شهداي حوزه و روحانيت افق فقاهت را گلگون کرده است.از سوي امام خميني (ره)در تاريخ سوم اسفند 1364به همين مناسبت پيامي ديگر صادر شد که در آن چنين آمده است:
بسم اللّه الرحمن الرحيم
جنايتکاران عفلقي که در جنگ جبهه‏ها و به ويژه جبهه « فاو» خود را عاجز مي‏بينند و سراسيمه به هر دري مي‏زنند و براي نجات خود به هر حشيشي متوسل مي‏شوند، به جنايت مفتضحانه ديگري دست زدند که آبروي نداشته آنان را در مجامع جهان آزاد بر باد داد و آن فاجعه هوايي اخير بود که جمع کثيري از هموطنان عزيز ما را به شهادت رساندند.
... اميد آن است که ولي نعم، اين ميهمانان را که به سوي او مي‏روند، از محضر خود کامياب فرمايد... و به اين عزيزاني که در اين جنايت هوايي به سوي او پرواز کرده‏اند، اجازه ورود به محفل خاص خود دهد...

خاطرات
برادرشهيد:
برادرم سيدابوالقاسم پيش ازانقلاب در برپايي اعلاميه فعّال بودند.يك روز مأمورين ساواك به خانة ايشان آمده بودندتا آنجا را بازرسي كنند.همسرش بسيار ناراحت‌ونگران بودو گفت : تعداد زيادي اعلاميه در طاقچه است ! من فوراً يك سيني چاي براي نظامي‌ها بردم ، سلام كردم و اعلاميه‌ها را به همراه خود برداشته و به بيرون منزل رفتم .
در زمان جنگ نيز هميشه به فكر دفاع از اسلام و دين بودند . يادم هست موقعي كه 25 شهيد به دامغان آورده بودند تا تشييع كنند ، ايشان به من گفت : خواهر! دعا كن تا شهيد شوم . گفتم : كجا ديده‌اي خواهري براي مرگ برادرش دعا كرده باشد ؟ گفت : آنقدر من اين جوانان را زير قرآن رد كرده‌ام و به جبهه فرستاده‌ام حالا كه با پيكري خونين آمده‌اند از روي خانواده‌هايشان خجالت مي‌كشم ، دعا كن شهيد شوم . پس از مدتي خبر آوردند كه سيد ابوالقاسم قصد دارد به منطقة عملياتي برود ، ناراحت شدم . و فرداي آن روزـ كه قرائت قرآن داشتيم ـ سر سفره اعلام كردند ، هواپيمايي در منطقه اهواز سقوط كرده است . من روي دستم زدم و فهميدم برادرم به شهادت رسيده است . مراسم تشييع جنازه‌اش خيلي شلوغ بود ، ابتدا نخواستم جنازه‌اش را ببينم ولي وقتي به ياد بوسة حضرت زينب (س) بر گلوي مطهر سيدالشهدا (ع) افتادم، خم شدم و زير گلوي برادرم را بوسيدم .

خواهر شهيد:
ايشان زماني كه امام جمعه رامهرمز بودند ، منزلي در اختيارشان بود كه هم محل زندگي خانواده‌اش بود و هم مكان پاسخگويي به مراجعين و در آن گرماي سوزان ، داخل اتاقي مي‌نشست و به درد دل مردم گوش فرا مي‌داد و از كنار مردم بودن لذت مي‌برد .
براي او شب و روز مفهومي نداشت . يادم هست در روز نهم محرم كه بنده نيز آنجا بودم به من گفت : فلاني ! من به اهالي يكي از روستاهاي اطراف رامهرمز قول داده‌ام كه جهت تبليغ به آنجا بروم امّا چون در شهر هيأت هست ، شما به جاي بنده برويد . قبول كردم و پس از آماده شدن وسيلة نقليه ، حركت كردم . حدود دو ساعت و نيم در راه بوديم و از گردنه‌هاي صعب‌العبور مي‌گذشتيم و من احساس خطر مي‌كردم . وقتي به روستا رسيديم ،مردم جمع شدند و گفتند : چرا آقاي موسوي دامغاني نيامدند ؟ علّت را بيان كردم ، ابتدا فكر مي‌كردم كه ايشان تا به حال به اين روستا نيامده‌اند امّا بعداً متوجه شدم كه هفت بار اين مسير صعب‌العبور را طي كرده است .

حجة الاسلام سيد عبدالكريم شمسي پور:
با تشكيل كميته انقلاب اسلامي در دامغان ، ايشان مسئوليت آن را برعهده گرفتند . خبر آوردند كه يكي از روستاهاي پايين ، پيرمردي به امام و انقلاب ناسزا مي‌گويد . رفتند و پيرمرد را نزد شهيد موسوي آوردند . ايشان دستور دادند كه همه بيرون روند ، درب را قفل كرد،كنار پيرمرد نشست و مبلغي پول به ايشان داد و گفت :«پيرمرد! اين پول را بگير و خرج زندگي‌ات كن ، هرموقع هم كه نداشتي و در تنگنا قرار گرفتي پيش خودم بيا . من مي‌دانم كه وضع شما خيلي خوب نيست و به شما فشار مي‌آيد و حرف‌هايي از روي ناراحتي بر زبان جاري مي‌كني كه دلت اينگونه نمي‌گويد . به جدّ امام احترام بگذار تا در فرداي قيامت ، شرمنده جدش نشوي .»
دراين هنگام پيرمردشروع به‌گريه كردواحساس‌شرمندگي نمودوبعدها ازطرفداران‌‌محكم‌انقلاب‌وولايت گشت .

آقاي فراتي:
يکي از خصوصيات بارز شهيد موسوي اين بود که با مردم گرم و صميمي برخورد مي‏کرد. يک بار، روبروي مدرسه خان با من دست داد و همين طور با هم صحبت مي‏کرديم و مي‏رفتيم. تا مدرسه فيضيه دست مرا رها نکرد، هنوز گرمي محبت‏آميز دستش را در دستم احساس مي‏کنم.
سيد محمدسجادي
هيچ کس حق نداشت مانع ورود مراجعه کنندگان شود و آنقدر مراجعين را به حضور مي‏پذيرفت که ضعف بر ايشان غالب مي‏شد و مردم رسيدگي به مسايل خود را به وقت ديگري مي‏گذاشتند.

برادرشهيد:
ايامي که امام جمعه رامهرمز بود، اموال زيادي از بيت المال در اختيارش بود، گاهي مي‏ديد که کيسه‏هاي مملو از پول در خانه دارد. با اين حال به من مي‏گفت: مقداري پول داري به من قرض بدهي...؟ او مصمم بود که از اموال بيت المال در مصارف شخصي هيچ استفاده نکند.
شب جمعه‏اي به همراه خانواده در منزلشان نزديک مجلس شوراي اسلامي بوديم، سيد ابوالقاسم مشغول خواندن دعاي کميل بود، در بين دعا، در حالي که شديدا منقلب شده بود و اشک مي‏ريخت، خطاب به دوستانش که شهيد شده بودند، اين کلمات را بر زبان جاري مي‏کرد:شما با تشويق من به جبهه رفتيد و به فيض شهادت رسيديد، امّا من، هنوز مانده‏ام! سپس يکي يکي را نام مي‏برد و مي‏گفت شما آن بالا مرا نيز صدا بزنيد و به شدت مي‏گريست و مي‏گفت: شما کجا و من کجا؟!